Sylwetki niektórych kardynałów

Przedstawiamy (w kolejności alfabetycznej) życiorysy i krótkie charakterystyki kardynałów, którzy najczęściej wymieniani są przez obserwatorów jako kandydaci na papieża – tzw. papabili. Wśród 115 kardynałów, którzy wybiorą przyszłego papieża, dwóch wywodzi się z Zakonu Kaznodziejskiego.

Kardynałowie na konklawe

Timothy Michael Dolan (63), USA – metropolita nowojorski

Urodził się 6 lutego 1950 r. w St. Louis w stanie Missouri. Ma za sobą studia m.in. na Papieskim Uniwersytecie św. Tomasza w Rzymie (licencjat z teologii). 19 czerwca 1976 na kapłana wyświęcił go biskup pomocniczy St. Louis – Edward O’Meara. Uzyskał doktorat na Katolickim Uniwersytecie Ameryki w Waszyngtonie. Zajmował się historią Kościoła na tym kontynencie. W późniejszych latach był m. in. sekretarzem nuncjatury w Waszyngtonie i wykładowcą w seminarium duchownym w swym rodzinnym mieście.

W latach 1994–2001 był rektorem Papieskiego Kolegium Północnoamerykańskiego w Rzymie. 19 czerwca 2001 Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym St. Louis. Sakry 15 sierpnia tegoż roku udzielił mu późniejszy kardynał Justin Francis Rigali. 25 czerwca 2002 został arcybiskupem Milwaukee, a 23 lutego 2009 Benedykt XVI przeniósł go na podobne stanowisko w Nowym Jorku, a na konsystorzu 18 lutego 2012 mianował go kardynałem.

Za główne wyzwania, jakie przed nim stoją, hierarcha uznaje pomoc biednym i stanowczy sprzeciw wobec aborcji, leczenie ran zadanych Kościołowi przez skandale z udziałem księży pedofilów, walka ze zjawiskiem odchodzenia od Kościoła, niską frekwencją na Mszach i spadkiem liczby powołań kapłańskich. W obliczu kontrowersji etycznych zdecydowanie broni nauczania katolickiego. Na uroczystości watykańskie zaprosił m.in. rabina Elliota Cosgrove, eksperta w sprawach dialogu międzyreligijnego w Lidze Przeciw Zniesławianiu (ADL).

Zajmuje się także problemem imigrantów, stanowiących pokaźną część Kościoła katolickiego w USA, a często nie otrzymujących dostatecznego wsparcia z jego strony. Szacuje się, że blisko połowa nowojorskich katolików to Latynosi.

17 listopada 2010 został wybrany na trzyletnią kadencję przewodniczącego Konferencji Biskupów Katolickich Stanów Zjednoczonych.

Jest człowiekiem niezwykle pogodnym, znanym z ciętego dowcipu i nieskrywanej miłości do bejsbolu. „Kto tak mówi, chyba palił marihuanę” – tak odpowiedział na spekulacje, że jest brany pod uwagę jako kandydat na papieża. W rozmowie z dziennikiem „New York Post” wyjaśnił, że przyszłego biskupa Rzymu zamierza szukać wśród kogoś, kto „wydaje się promieniować miłością, delikatnością, miłosierdziem, prawdą Jezusa Chrystusa”. Przyznał także, że aby lepiej przygotować się do podjęcia tej ważnej decyzji, dużo się modli, prosząc Boga o kierownictwo duchowe. Podkreśla, że coraz bardziej zdaje sobie sprawę z ogromnej odpowiedzialności towarzyszącej tej decyzji.

Péter Erdő (62), Węgry – arcybiskup ostrzyhomsko–budapeszteński, prymas Węgier

Urodził się 25 czerwca 1952 w Budapeszcie. Kształcił się w prymasowskim wyższym ostrzyhomskim seminarium duchownym i w centralnym seminarium w stolicy oraz na Papieskim Uniwersytecie Laterańskim w Rzymie, gdzie zdobył doktoraty z teologii i prawa kanonicznego. Święcenia kapłańskie przyjął 18 czerwca 1975 i został inkardynowany do archidiecezji ostrzyhomskiej. W latach 1977–80 kontynuował studia w Rzymie, po czym po powrocie do kraju wykładał teologię i prawo kanoniczne w swym dawnym seminarium w Ostrzyhomiu (1980–88). Po wznowieniu działalności przez Uniwersytet Katolicki im. Pazmany’ego w Budapeszcie w 1988 został tam profesorem, w 1997 dziekanem wydziału teologicznego a w 1998 jego rektorem.

5 listopada 1999 Papież mianował go biskupem pomocniczym diecezji Székesfehérvár i osobiście udzielił mu sakry 6 stycznia następnego roku w Watykanie. 7 grudnia 2002 mianował go arcybiskupem archidiecezji ostrzyhomsko–budapeszteńskiej, z czym łączy się tytuł prymasa Węgier. Na konsystorzu 21 października 2003 włączył go w skład Kolegium Kardynalskiego. Od 2006 pełni przez drugą kadencję funkcję przewodniczącego Rady Konferencji Biskupich Europy (CCEE).

Seán Patrick O’Malley OFM Cap, Amerykanin – arcybiskup Bostonu

Urodził się 29 czerwca 1944 w miejscowości Lakewood w amerykańskim stanie Ohio w rodzinie pochodzenia irlandzkiego. Na chrzcie otrzymał imię Patrick. Wstąpił do Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów, w którym 14 lipca 1965 złożył śluby zakonne, przyjmując imię Jan w jego irlandzkiej postaci Seán. Ukończył seminarium duchowne w mieście Butler (stan Pensylwania) oraz kolegium kapucyńskie i Katolicki Uniwersytet Ameryki w Waszyngtonie, doktoryzując się na nim w zakresie literatury hiszpańskiej i portugalskiej. Z tego okresu datuje się jego płynne posługiwanie się obu tymi językami, do których potem doszła znajomość francuskiego, niemieckiego i włoskiego.

Święcenia kapłańskie przyjął 29 sierpnia 1970 w Pittsburghu, po czym do 1973 pracował jako wykładowca na swym dawnym uniwersytecie w Waszyngtonie. W archidiecezji stołecznej założył i był pierwszym dyrektorem wykonawczym Hiszpańskiego Ośrodka Katolickiego, a następnie wikariuszem biskupim dla wspólnot hiszpańskiej (latynoskiej), portugalskiej i haitiańskiej. W uznaniu zasług na tym polu rząd Portugalii odznaczył go w 1974 komandorią Orderu Księcia Henryka Żeglarza.

2 czerwca 1984 Jan Paweł II mianował niespełna 40–letniego kapucyna biskupem koadiutorem diecezji Saint Thomas na Wyspach Dziewiczych Stanów Zjednoczonych, które – choć położone we wschodniej części Morza Karaibskiego – na płaszczyźnie kościelnej wchodzą w skład metropolii waszyngtońskiej. Sakrę nowy biskup przyjął 2 sierpnia tegoż roku. 16 października 1985 objął tam rządy jako biskup diecezjalny. W 1991 został honorowym kapelanem Zakonu Maltańskiego w USA.

16 czerwca 1992 papież przeniósł hierarchę na stanowisko biskupa Fall River, skąd 3 września 2002 przeszedł on do diecezji Palm Beach, by 1 lipca 2003 zostać mianowanym arcybiskupem metropolitą Bostonu. Na pierwszym konsystorzu Benedykta XVI – 24 marca 2006 abp O’Malley został kardynałem.

Jako biskup i kardynał amerykański kapucyn pełnił szereg odpowiedzialnych zadań w Kościele swego kraju i uczestniczył w wielu ważnych wydarzeniach Kościoła powszechnego. Z nominacji papieskiej był m.in. wizytatorem apostolskim w szeregu seminariach duchownych Ameryki Środkowej i Karaibów, a także jednym z wizytatorów archidiecezji dublińskiej i jej diecezji sufraganalnych w celu zbadania prawdziwości zarzutów o nadużycia seksualne księży irlandzkich oraz udzielenia pomocy ich ofiarom. Śledził następnie przebieg i skuteczność działań podejmowanych na rzecz uzdrowienia tej sytuacji.

Przy tym wszystkim, na każdym szczeblu swej kariery hierarchicznej, o. O’Malley pozostał zwykłym zakonnikiem, najczęściej pokazuje się w habicie kapucyńskim i nosi brodę, co go wyróżnia spośród niemal wszystkich purpuratów (tylko kardynałowie–patriarchowie katolickich Kościołów wschodnich są brodaci, co wynika z tradycji całego chrześcijańskiego Wschodu). Jako arcybiskup Bostonu uczynił wiele dla odzyskania przez Kościół katolicki wiarygodności i autorytetu w miejscowym społeczeństwie, osłabionych w wyniku skandali pedofilskich. Obecnie jego nazwisko pojawia się, co prawda nie na pierwszym miejscu, wśród kandydatów na papieża. Gdyby rzeczywiście nim został, byłby nie tylko pierwszym biskupem Rzymu z Ameryki, ale także pierwszym papieżem z brodą od czasów Innocentego XII (1691–1700).

Oscar Andrés Rodríguez Maradiaga SDB (71), Honduras – arcybiskup Tegucigalpy

Ur. 29 grudnia 1942 w Tegucigalpie, w 1961 wstąpił do Towarzystwa św. Franciszka Salezego (salezjanów), w którym przyjął święcenia 28 czerwca 1970 w Gwatemali. Spędził tam wiele lat zarówno przed, jak i po święceniach, pracując z młodzieżą i z wieloma innymi środowiskami wiernych. Odbył studia z zakresu filozofii, teologii, psychologii klinicznej i psychoterapii na kilku uczelniach, głównie w Rzymie, a także w Salwadorze, Austrii i USA. Kształcił się też w klasie harmonii i kompozycji muzycznej w kilku krajach. Zna dobrze 5 języków obcych.

28 października 1978, a więc w niespełna 2 tygodnie po swym wyborze Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym stolicy Hondurasu – Tegucigalpy (była to jedna z pierwszych nominacji ogłoszonych przez nowego papieża). W latach 1981–84 był także administratorem apostolskim diecezji Santa Rosa de Copán, a od 8 I 1993 jest arcybiskupem swego miasta rodzinnego. Na konsystorzu 21 lutego 2001 został mianowany kardynałem.

Należy do czołowych postaci Kościoła Ameryki Łacińskiej. Potwierdzeniem jego pozycji było sprawowanie przezeń czołowych funkcji w Latynoamerykańskiej Radzie Biskupiej (CELAM): w latach 1987–91 był jej sekretarzem generalnym, a w latach 1995–99 jej przewodniczącym. Należał do najczęściej bywających w Watykanie i przyjmowanych przez Jana Pawła II hierarchów latynoskich. Ze względu na rozległość zainteresowań jest człowiekiem „renesansowym”: gra na instrumentach muzycznych, uczył muzyki i chemii w szkołach salezjańskich, pisuje wiersze, a mając za sobą dobrą formację salezjańską, potrafi łatwo nawiązywać kontakty z otoczeniem, zwłaszcza z młodzieżą.

Marc Ouellet (69), Kanada – prefekt Kongregacji ds. Biskupów

Urodził się 8 czerwca 1944 w Lamotte (prowincja Quebec w Kanadzie) jako trzecie z ośmiorga dzieci Pierre’a Ouelleta i Grazielli z domu Michaud. Po studiach teologicznych w wyższym seminarium duchownym w Montrealu (w latach 1964–68) uzyskał kościelny licencjat z teologii na Uniwersytecie w Montrealu. Święcenia kapłańskie w przyjął 25 maja 1968, po czym przez dwa lata pracował duszpastersko. Następnie nauczał filozofii w Wyższym Seminarium Duchownym w stolicy Kolumbii – Bogocie, kierowanym wówczas przez kanadyjską prowincję zgromadzenia księży sulpicjanów, do którego później sam wstąpił.

Następnie studiował w Rzymie, gdzie w 1974 uzyskał licencjat z filozofii na Uniwersytecie św. Tomasza „Angelicum”. Wykładał potem w wyższych seminariach duchownych w Manizales w Kolumbii oraz w Montrealu w Kanadzie. W 1983 r. uzyskał doktorat z teologii dogmatycznej na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. Był profesorem seminariów w Kolumbii i Kanadzie. W latach 1996–97 wykładał na Instytucie Jana Pawła II na Uniwersytecie Laterańskim w Rzymie, a następnie został kierownikiem katedry teologii dogmatycznej na tej uczelni.

3 marca 2001 Jan Paweł II mianował go sekretarzem Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan i biskupem, a 19 marca tegoż roku osobiście udzielił mu sakry. Jako motto swej posługi obrał słowa «Ut unum sint» (Aby byli jedno). Był też konsultorem kilku innych kongregacji, członkiem Międzydykasterialnej Komisji ds. Kościoła w Europie Wschodniej, sekretarzem Komisji ds. Stosunków Religijnych z Judaizmem i członkiem Międzynarodowej Komisji Teologicznej.

15 listopada 2002 papież mianował go arcybiskupem metropolitą Québecu, a 21 września 2003 włączył abp. Ouelleta do Kolegium Kardynalskiego. W październiku 2008 był relatorem generalnym 12. Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów obradującego pod hasłem: „Słowo Boże w życiu i misji Kościoła”. 30 czerwca 2010 Benedykt XVI ponownie ściągnął kanadyjskiego purpurata do Watykanu, powołując go na prefekta Kongregacji ds. Biskupów. Jest on także członkiem kilku innych Kongregacji i rad. Jest znany przede wszystkim z obrony poczętego życia i ostrych wystąpień przeciw aborcji, dlatego też dla wielu, szczególnie dla liberalnych mediów, jest postacią kontrowersyjną. Jest też weteranem szkoły Communio i uczniem Ursa von Balthasara do dziś jest członkiem redakcji tego czasopisma.

Gianfraco Ravasi (71), Włoch – przewodniczący Papieskiej Rady Kultury

Urodzony 18 października w 1942 r. w Merate niedaleko Mediolanu (Lecco), jest z wykształcenia biblistą. Po przyjęciu świeceń kapłańskich 28 czerwca 1966 jako kapłan archidiecezji mediolańskiej odbył specjalistyczne studia w Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie, uwieńczone licencjatem, a następnie doktoratu nauk biblijnych. Był m.in. prefektem Biblioteki Ambrozjańskiej w Mediolanie, założonej w 1607 r. przez kard. Fryderyka Boromeusza. 3 września 2007 Benedykt XVI mianował go arcybiskupem tytularnym, po czym 29 tegoż miesiąca osobiście go konsekrował, a na konsystorzu 20 listopada 2010 włączył go w skład Kolegium Kardynalskiego.

Przez wiele był wykładowcą egzegezy Starego Testamentu w Wyższym Seminarium Duchownym w Mediolanie i na tamtejszym Wydziale Teologicznym Północnej Italii. Jest jednym z najwybitniejszych biblistów włoskich, członkiem Włoskiego Stowarzyszenia Biblijnego, bierze aktywny udział w spotkaniach naukowych, promując i rozwijając wiedzę biblijną zgodną z nauczaniem Magisterium Kościoła.

Ma w swoim dorobku ponad 100 pozycji książkowych, nie licząc artykułów prasowych. Napisał m.in. monumentalne komentarze do poszczególnych ksiąg biblijnych i całego Pisma Świętego, przy czym szczególne miejsce zajmują tam trzy obszerne komentarze: do Księgi Psalmów (1985), Księgi Koheleta (1988) i Pieśni nad Pieśniami (1992). Wszystkie przełożono także na język polski.

Mniej obszerne, lecz równie ważne i cenione komentarze dotyczą kilku innych ksiąg biblijnych. Są to chronologicznie: popularny komentarz do Księgi Psalmów (1975) i zbioru Proroków (1975), do Księgi Wyjścia (1980), Księgi Rodzaju 1–11 (1991) i Apokalipsy (1999). Niemal wszystkie powstały na bazie doświadczeń dydaktycznych i służą jako pożyteczne podręczniki rzetelnie wprowadzające w podstawy wiedzy biblijnej.

Kard. Ravasi jest także autorem innych publikacji, które także przyczyniają się do upowszechniania znajomości Biblii i wiedzy biblijnej. Są to m.in. dwa zbiory pod wspólnym tytułem „Il racconto del cielo” (Opowieść nieba), poświęcone księgom Starego (1995) i Nowego Testamentu (1996) oraz obszerna seria wydawnicza „Il racconto della Bibbia” (2006–07), złożona z 10 tomów poświęconych wszystkim księgom Pisma Świętego, zaopatrzonych w barwne ilustracje, mapy i reprodukcje. W tej grupie publikacji znajdują się również słowniki biblijne, opracowane i wydane pod redakcją G. Ravasiego (i innych autorów).

Kardynał był też członkiem Papieskiej Komisji Biblijnej (w latach 1985–96), wniósł znaczący wkład w przygotowanie i przebieg XII Zwyczajnego Zgromadzenia Synodu Biskupów na temat Słowa Bożego w życiu i misji Kościoła (5–26 listopada 2008), oraz współtworzył tzw. „Dziedzinie Pogan”, będący integralnym składnikiem nowej ewangelizacji. Od 3 września 2007 stoi na czele Papieskiej Radzie do spraw Kultury, utworzonej w 1982 przez Jana Pawła II, Kościoła ze światem, a także Papieskich Komisji: ds. Dóbr Kulturowych Kościoła i Archeologii Sakralnej.

Wiele jego wypowiedzi dotyczących różnych aspektów życia religijnego, teologicznego, kościelnego, a także społecznego i politycznego ukazało się drukiem i w internecie. Kardynał współpracuje z włoskim Canale 5, gdzie prowadzi niedzielną audycję „Le frontiere dello Spirito” (Granice Ducha), a we współpracy z tygodnikiem „Famiglia Cristiana” przygotowuje nowe, pięciotomowe wydanie całej Biblii, przeznaczone przede wszystkim dla rodzin. Jest też stałym współpracownikiem watykańskiego dziennika „L’Osservatore Romano” i pisma „Il Sole 24”.

Jest też zaangażowany w dialog z chrześcijanami innych wyznań i wyznawcami innych religii, zwłaszcza judaizmu. Nowe pole jego działalności stanowią kontakty z niewierzącymi, w ramach których promowany jest dialog moralności chrześcijańskiej z etyką świecką, nawet tą, która stroni od zasad Ewangelii – służą temu szczególnie wspomniane Dziedzińce Pogan, które odbyły się dotychczas w różnych miastach europejskich.

Kard. Ravasi od wielu lat ściśle współpracuje z krakowskim Centrum Formacji Duchowej, prowadzonym przez salwatorianów i bardzo zasłużonym dla upowszechniania wiedzy biblijnej. Wygłaszał wykłady nt. wybranych wątków i tematów biblijnych, które były nagrywane i trafiały do wielu ośrodków i miejsc nie tylko w Polsce, ale także za granicą, gdzie język polski jest znany i używany, np. na Białorusi, Słowacji i Ukrainie oraz w Rosji i innych b. republikach sowieckich.

Leonardo Sandri (70), Argentyńczyk – prefekt Kongregacji Kościołów Wschodnich

Urodził się 18 listopada 1943 w Buenos Aires w rodzinie włoskich imigrantów. Święcenia kapłańskie otrzymał 2 grudnia 1967 r. Od 1974 r. pracował w służbie dyplomatycznej Stolicy Apostolskiej, początkowo na Madagaskarze, w latach 1977–89 w Sekretariacie Stanu w Watykanie, a następnie do 1991 w nuncjaturze w Waszyngtonie. W latach 1991–97 był asesorem w sekcji ds. ogólnych Sekretariatu Stanu.

22 lipca 1997 Jan Paweł II mianował go arcybiskupem tytularnym Aemona i nuncjuszem apostolskim w Wenezueli. Sakrę biskupią przyjął 11 października tegoż roku z rąk kard. Angelo Sodano. W marcu 2000 został nuncjuszem w Meksyku, ale już we wrześniu tego roku papież mianował go substytutem w Sekcji Spraw Ogólnych Sekretariatu Stanu. W tym charakterze hierarcha wielokrotnie odczytywał za Jana Pawła II teksty jego przemówień, gdy papież miał coraz większe trudności z mówieniem. To on 2 kwietnia 2005 r. ogłosił na Placu św. Piotra w Watykanie wiadomość o śmierci Jana Pawła II. 9 czerwca 2007 Benedykt XVI mianował go prefektem Kongregacji dla Kościołów Wschodnich, a na konsystorzu 24 listopada tegoż roku włączył go do Kolegium Kardynalskiego.

Rozważając szanse na wybór Argentyńczyka na papieża, komentatorzy podkreślają, że zna on doskonale mechanizmy kurialne, pozytywem jest też jego pochodzenie spoza Europy, choć z rodziny włoskich imigrantów. Może też liczyć na wsparcie purpuratów z USA, dzięki swej pracy w nuncjaturze w Waszyngtonie. Jednocześnie zwraca się uwagę, że Sandri nie ma wielkiego doświadczenia jako wykładowca, nauczyciel prawd wiary.

Odilo Pedro Scherer, Brazylia – arcybiskup São Paulo

Urodził się 21 września 1949 w São Francisco w południowobrazylijskim stanie Rio Grande do Sul w rodzinie pochodzenia niemieckiego. Jest dalekim krewnym innego brazylijskiego kardynała Alfredo Vicente Scherera (1903–96). Po przyjęciu 7 grudnia 1976 święceń kapłańskich wyjechał na dalsze studia do Rzymu, gdzie na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim uzyskał licencjat z filozofii i doktorat z teologii. Po powrocie do kraju był m.in. profesorem i rektorem kilku seminariów duchownych, nauczał w różnych uczelniach państwowych oraz dyrektorem i profesorem w Międzydiecezjalnym Ośrodku Teologicznym w Cascavel w stanie Paraná na południu kraju. Odpowiadał też za duszpasterstwo powołań w ramach regionalnej konferencji biskupiej w tym stanie.

28 listopada 2001 Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym São Paulo; sakrę nominat przyjął 2 lutego następnego roku z rąk ówczesnego arcybiskupa tego miasta kard. Cláudio Hummesa OFM. W maju 2003 został sekretarzem generalnym Krajowej Konferencji Biskupów Brazylii i pełnił to stanowisko przez całą 4–letnią kadencję. 12 grudnia 2006 Benedykt XVI mianował go sekretarzem pomocniczym V konferencji ogólnej biskupów Ameryki Łacińskiej i Karaibów, która obradowała w maju następnego roku w brazylijskim sanktuarium narodowym w Aparecidzie. 31 marca 2007 Ojciec Święty powołał go na arcybiskupa metropolitę tej największej jednostki Kościoła w tym kraju a na konsystorzu 24 listopada tegoż roku włączył go w skład Kolegium Kardynalskiego.

Hierarcha brazylijski brał udział w wielu ważnych wydarzeniach Kościoła w swoim kraju i na świecie, m.in. w zgromadzeniach Synodu Biskupów, był wysłannikiem papieskim np. na obchody 30. rocznicy papieskiej mediacji pokojowej między Argentyną a Chile w grudniu 2008 oraz stał na czele delegacji Stolicy Apostolskiej na konferencji ONZ o zrównoważonym rozwoju w Rio de Janeiro w czerwcu ub.r.

Rozważając szanse brazylijskiego purpurata w zbliżającym się konklawe, niektórzy watykaniści zwracają uwagę, że ma on dobre kontakty z Kurią Rzymską, a ze względu na swe pochodzenie może liczyć na głosy kardynałów zarówno z Ameryki Łacińskiej, jak i z Europy (zwłaszcza z Niemiec). Z drugiej strony nie jest on zbyt popularny we własnym kraju, a zdaniem jego krytyków ne jest wystarczająco wyrazisty jako hierarcha.

Christoph Schönborn (68), Austria – arcybiskup Wiednia, dominikanin

Urodził się 22 stycznia 1945 w arystokratycznej rodzinie w miejscowości Skalsko w czeskiej diecezji Litomierzyce. Wkrótce potem Schönbornowie musieli uciekać do Austrii. Po maturze w 1963 wstąpił w Niemczech do zakonu dominikanów. Studiował teologię i filozofię w Bonn, Wiedniu i Paryżu. Święcenia kapłańskie otrzymał 27 grudnia 1970 w Wiedniu z rąk kard. Franza Königa. W latach 1971–72 odbył studia doktoranckie w Instytucie Katolickim w Paryżu, a następnie w Ratyzbonie, gdzie był słuchaczem m.in. kard. Josepha Ratzingera. W 1974 uzyskał tytuł doktora w tymże Instytucie w Paryżu na podstawie pracy „L’Icone du Christ” (Ikona Chrystusa), co stanowiło pierwszy owoc jego głębokich studiów nad Kościołem Wschodu. Od 1975 wykładał dogmatykę na Uniwersytecie Katolickim we Fryburgu Szwajcarskim i prowadził zajęcia z teologii chrześcijańskiego Wschodu.

Jest autorem licznych dzieł teologicznych w języku niemieckim i francuskim. W latach 1980–85 był członkiem Międzynarodowej Komisji Teologicznej w ramach Kongregacji Nauki Wiary, a w latach 1987–92 sekretarzem redakcji Katechizmu Kościoła Katolickiego.

11 lipca 1991 Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym w Wiedniu (sakrę nowy hierarcha przyjął 29 września tegoż roku), 13 kwietnia 1995 – koadiutorem z prawem następstwa, a 14 września tegoż roku arcybiskupem stolicy Austrii. Na konsystorzu 21 lutego 1998 papież obdarzył go godnością kardynała. Jest członkiem kilku kongregacji i innych urzędów watykańskich.

Kardynał jest teologiem, wybitnym intelektualistą, poliglotą, człowiekiem głębokiej modlitwy. Od dawna uchodzi za jednego z czołowych teologów Kościoła powszechnego. Jest jednym z dwóch dominikanów wśród kardynałów–elektorów.

Angelo Scola (72), Włochy – metropolita Mediolanu

Urodził się 7 listopada 1941 r. w Malgrate w Lombardii na północy Włoch. Święcenia kapłańskie przyjął 18 lipca 1970 r. i należy do prezbiterium diecezji mediolańskiej. Uzyskał doktorat z filozofii na Uniwersytecie Katolickim w Mediolanie oraz z teologii na Uniwersytecie we Fryburgu w Szwajcarii. Od 1982 r. wykładał antropologię teologiczną w Papieskim Instytucie Jana Pawła II Studiów nad Małżeństwem i Rodziną Uniwersytetu Laterańskiego. W 1987 r. był ekspertem Synodu Biskupów poświęconego świeckim.

18 lipca 1991 Jan Paweł II mianował go biskupem Grosseto; sakrę biskup–nominat przyjął 21 września tegoż roku. 24 lipca 1995 został rektorem Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego. W latach 1996–2001 był członkiem Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia. 5 stycznia 2002 Jan Paweł II mianował go patriarchą Wenecji, a 21 października 2003 włączył do Kolegium Kardynalskiego. 18 marca 2005 papież mianował go relatorem generalnym XI Zgromadzenia Zwyczajnego Synodu Biskupów poświęconego Eucharystii. 28 czerwca 2011 Benedykt XVI przeniósł go na stanowisko arcybiskupa–metropolity Mediolanu i 21 września tegoż roku wręczył mu w Castel Gandolfo nowy paliusz – było to niezwykłe wyróżnienie, nowi metropolici otrzymują bowiem paliusze raz w roku 29 czerwca w Watykanie i nieraz muszą czekać na taką uroczystość kilka miesięcy.

9 grudnia 2010 kard. Scola otrzymał doktorat honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II. Jest autorem ponad 120 publikacji naukowych. Związany jest z ruchem „Komunia i Wyzwolenie („Comunione e Liberazione”). Benedykta XVI poznał na początku lat siedemdziesiątych, współredagując międzynarodowe czasopismo teologiczne „Communio”, a od połowy lat osiemdziesiątych współpracując z kard. Josephem Ratzingerem w Kongregacji Nauki Wiary.

Znany watykanista włoski, Andrea Tornielli przypomniał, że w XX wieku arcybiskupi Mediolanu dwukrotnie obejmowali Stolicę Piotrową: kard. Achille Ratti został Piusem XI (1922–39) a kard. Giovanni Battista Montini – Pawłem VI (1963–78).

Luis Antonio Tagle (56), Filipiny – arcybiskup Manili

Urodzony 21 czerwca 1957 w Manili. Po studiach seminaryjnych na Filipinach przyjął 27 lutego 1982 święcenia kapłańskie. Pracował potem duszpastersko w swej rodzimej archidiecezji i był wykładowcą, a następnie rektorem seminarium w mieście Imus. W latach 1987–91 kształcił się na Katolickim Uniwersytecie Ameryki w Waszyngtonie uzyskując tam doktorat z teologii na podstawie rozprawy o rozwoju idei kolegialności biskupiej na Vaticanum II, a także w Rzymie (1985–92). Po powrocie do kraju pełnił różne funkcje w episkopacie jako członek różnych działających w nim komisji.

22 października 2001 Jan Paweł II mianował go biskupem diecezji Imus; sakrę nominat przyjął 12 grudnia tegoż roku z rąk ówczesnego arcybiskupa stolicy kard. Jaime Sina. 13 października 2011 Benedykt XVI przeniósł go na urząd arcybiskupa–metropolity Manili a na konsystorzu 24 listopada 2012 wyniósł go do godności kardynalskiej.

Metropolita Manili jest znany ze swej otwartości i radosnego charakteru. Łatwo się wzrusza, czego dowiódł podczas konsystorza, gdy otrzymując biret kardynalski rozpłakał się. Jest też wytrawnym teologiem, w latach 1997–2001 był członkiem Międzynarodowej Komisji Teologicznej przy Kongregacji Nauki Wiary. Stoi na czele Komisji Nauki Wiary Konferencji Biskupów Katolickich Filipin. Chętnie korzysta z nowoczesnych środków przekazu: ma swój cotygodniowy program w telewizji, a jego profil na Facebooku zyskał już ponad 100 tys. fanów. Obdarzony dużym poczuciem humoru jest ponoć jedynym duchownym, który potrafił doprowadzić papieża–seniora do śmiechu.

Obaj znali się od 15 lat. Kard. Tagle pamięta, jakie wrażenie zrobił na nim pokora ówczesnego kard. Josepha Ratzinegra, który podczas zgromadzenia Synodu Biskupów dla Azji przyznał w rozmowie z nim, że poruszane tam zagadnienia są tak złożone, iż nawet nie wie, co powiedzieć i będzie musiał je przestudiować.

Odnosząc się do niedawnego zgromadzenia synodu poświęconego nowej ewangelizacji, filipiński purpurat wskazał, że rozpalenie na nowo płomienia wiary w krajach chrześcijańskiego Zachodu jest jednym z kluczowych wyzwań Kościoła. Według hierarchy, troska ta nie może być uważana za eurocentryczną, gdyż wraz z urbanizacją i rozwojem gospodarczym sekularyzacja rozprzestrzenia się szybko na innych kontynentach, także w Azji. A ponieważ oznacza ona „próbę powiedzenia przez świat: «Nie potrzebujemy Boga»”, jest zmartwieniem nie tylko Kościoła, ale wszystkich religii.

Jednakże – zdaniem kard. Tagle – bardziej niż oddalać ją od siebie, Kościół powinien uznać, że w swej „zdrowej” formie sekularyzacja może pomóc w wypełnianiu jego misji, np. przez wzmocnienie wolności religijnej. Przede wszystkim jednak Kościół powinien „szukać dusz” i podjąć „zbiorowy rachunek sumienia”. Choć bowiem ważne jest analizowanie tendencji, które „zaciemniają blask wiary”, Kościół powinien także patrzeć na siebie. „Może nasza grzeszność, nasze niedbalstwo, brak gorliwości, zaangażowania, radości wynikającej z wiary, skandale były bolesne dla ludzi, prowadząc ich do odcinania się od Kościoła” – zastanawiał się filipiński purpurat.

Największy włoski dziennik „Corriere della Sera” zapowiedział, że w pierwszych dniach marca ukaże się po włosku książka filipińskiego purpurata pt. „Ludzie Paschy. Wspólnota chrześcijańska, proroctwo nadziei”. Gian Guido Vecchi zauważył, iż kard. Tagle chętnie cytuje zamordowanego w 1968 amerykańskiego pastora Martina Luthera Kinga i jego znane powiedzenie „Mam marzenie”, wskazując, że świat potrzebuje idei.

Przypomina, że na ubiegłorocznym Synodzie, zwracając się do biskupów Zachodu, ubolewających z powodu coraz większej laicyzacji, kryzysu wiary itd. stwierdził on, że biadolenia te przypominają chorego, który nieustannie narzeka na swoją chorobę i przypomina o niej innym. Sprawia to, że w rzeczywistości czuje się on jeszcze gorzej – i to samo dotyczy Kościoła. Filipińczyk wskazywał na konieczność wsłuchania się w ludzkie wypowiedzi i odważnego świadczenia swej wiary.

Peter Kodwo Appiah Turkson (65), Ghana –
przewodniczący Papieskiej Rady „Iustitia et Pax”

Urodził się 11 października 1948 w Wassaw Nsuta w diec. Sekondi–Takoradi w południowo–zachodniej Ghanie. Był czwartym z 10 dzieci. Kształcił się w swym ojczystym kraju oraz w Nowym Jorku i Rzymie. Święcenia kapłańskie przyjął 20 lipca 1975, po czym nauczał w seminarium niższym, a w latach 1976–80 i 1987–92 pogłębiał studia biblijne w Rzymie. 6 października 1992 Jan Paweł II mianował go arcybiskupem Cape Coast – nadmorskiej archidiecezji w Ghanie; sakrę nowy hierarcha przyjął 27 marca następnego roku.

Piastował następnie różne stanowiska zarówno w episkopacie swego kraju, jak i w Sympozjum Konferencji Biskupich Afryki i Madagaskaru (SECAM), gdzie był m.in. skarbnikiem. Był relatorem generalnym II zgromadzenia specjalnego Synodu Biskupów dla Afryki w 2009. Na konsystorzu 21 października 2003 papież włączył go w skład Kolegium Kardynalskiego jako pierwszego Ghańczyka. W kwietniu 2005 wziął udział w konklawe, które wybrało Benedykta XVI. To on 24 października 2009 powołał purpurata na przewodniczącego Papieskiej Rady „Iustitia et Pax”.

Na zadane mu kiedyś pytanie, czy czarnoskóry kardynał powinien zostać papieżem, Turkson wypalił: „A dlaczego nie? Jeśli taka byłaby wola Boga”. Innym razem przyznał, że sam nie bardzo chciałby być tym pierwszym. „Ten papież będzie miał bardzo ciężko. Ludzie w Ameryce i Europie wciąż robią czasami takie wrażenie, jakby uważali, że Afrykanie mieszkają na drzewach. Niewiele o nas wiedzą” – żalił się hierarcha.

Uwielbiają go dziennikarze. Nie unika wywiadów. Zwolennicy podziwiają jego energię, bezpośredniość i umiejętność rozmowy z ludźmi. Wrogowie mówią cierpko: „Kardynał celebryta” albo „gwiazda telewizyjna”. Mówi płynnie w rodzinnym fante, po angielsku, włosku, francusku, niemiecku, a nawet hebrajsku i – jak przystało na kardynała – zna również grekę i łacinę.

W Rzymie mówią o nim, że jest „społecznym sumieniem Kościoła”. W 2012 roku wezwał do powołania globalnego superbanku, by solidarnie zarządzać światowymi finansami. Wcześniej protestował przeciwko uleganiu bożkom rynku i poparł młodych Amerykanów wzywających do okupacji Wall Street. Odchodzący Benedykt XVI promował kardynała z Ghany: doktrynalnego konserwatystę, a zarazem społecznego radykała, którego energia daje nadzieję na podmuch wiatru w żagle słabnącego Kościoła.

Uśmiechnięty, skromny duchowny z Ghany ma wielu zwolenników wśród elektorów. Londyńscy bookmacherzy za każde dwa funty na kardynała P. Turksona gotowi są wypłacić pięć.

Dominik Duka (69), prymas Czech, dominikanin

Na koniec kilka słów o prymasie Czech, który choć nie pojawia się w medialnych spekulacjach, nie może być przez nas pominięty jako drugi na konklawe członek Zakonu Kaznodziejskiego.

W 1968 roku jako kleryk wstąpił do działającego komunistycznej Czechosłowacji w konspiracji Zakonu Dominikanów, a w 1970 przyjął święcenia kapłańskie. Gdy w 1975 roku komuniści zakazali mu działalności duszpasterskiej, zszedł do podziemia.

Do tego rozdziału w swoim życiu i w dziejach czeskich dominikanów nawiązał rok temu podczas uroczystości ku czci Świętego Stanisława w Krakowie.

W wygłoszonym wówczas kazaniu wyraził wdzięczność polskim dominikanom za wspieranie czeskich współbraci w czasach komunistycznych prześladowań.

„Kraków dla mnie to także bazylika ojców dominikanów przy ulicy Stolarskiej 12. Pozwolę sobie stwierdzić, że to miejsce zapisało się głęboko nie tylko w moim sercu, ale także w dziejach wolności czeskiego Kościoła” – wyznał wówczas arcybiskup Pragi.

Za swoją niezłomną postawę przyszły kardynał sam był represjonowany – na początku lat 80. spędził półtora roku w więzieniu. Poznał wówczas znanego opozycjonistę Václava Havla – późniejszego prezydenta Czechosłowacji, a potem Republiki Czeskiej.

Od 1986 do 1998 roku Dominik Duka był prowincjałem dominikanów w swoim kraju. W 1998 roku Jan Paweł II mianował go biskupem rodzinnego Hradec Králové, a w 2010 roku Benedykt XVI – arcybiskupem praskim i prymasem Czech. Rok temu został kardynałem.

opr. na podst. KAI i dominikanie.pl

Zobacz biogramy pozostałych kardynałów

[slickr-flickr search=”sets” set=”72157632915122806″ type=”gallery” size=”large”],photos=3

Zobacz także