Wystawa „Wokół Wita Stwosza” zakończyła się w Krakowie

W Krakowie zakończyła się wystawa "Wokół Wita Stwosza". Ekspozycja, którą można było oglądać przez ponad trzy miesiące w Kamienicy Szołayskich przy ul. Szczepańskiej była przeglądem nie tylko znanych i nieznanych dotąd dzieł mistrza, ale także późnogotyckiej sztuki i rzemiosła artystycznego.

 

Wit Stwosz, Modlitwa w Ogrójcu

Impulsem do zorganizowania wystawy były dwa istotne odkrycia, związane z dziełami Wita Stwosza, jakich dokonano w ostatnim czasie. W kościele parafialnym w Ptaszkowej koło Nowego Sącza zidentyfikowano płaskorzeźbę, przedstawiającą Modlitwę w Ogrojcu. Ponieważ była mocno zniekształcona przez późniejsze przemalowania, do tej pory nie była zaliczana do dorobku rzeźbiarza. Odkrycie to stało się możliwe dzięki przeprowadzonej ostatnio przez Magdalenę i Stanisława Stawowiaków gruntownej konserwacji.

Drugim ważnym wydarzeniem było znalezienie przez dr. Pawła Pencakowskiego źródeł archiwalnych dotyczących krucyfiksu w ołtarzu głównym w kościele parafialnym w Iwanowicach pod Krakowem. Wysoka klasa artystyczna rzeźby od dawna skłaniała uczonych, aby figurę wiązać z warsztatem Wita Stwosza. Owe źródła zachęcają jednak, aby dzieło to łączyć z samym mistrzem – jak się bowiem okazuje, figura ta znajdowała się w krakowskim kościele Mariackim, dla którego Stwosz wykonał liczne prace rzeźbiarskie, od ołtarza głównego poczynając.

Ale nie tylko dzieła późnogotyckiego mistrza były przedmiotem ekpozycji. W sześciu salach zaprezentowano także dzieła, stanowiące szeroko pojętą recepcję jego twórczości. Stanowią one dowód na dynamiczny rozwój artystycznego środowiska krakowskiego w okresie późnego gotyku, powszechnie uważanym za wieki ciemne, w których jedynym znaczącym w Małopolsce – i nie tylko – twórcą był autor Ołtarza Mariackiego. Kolejne sale, noszące tytuły takie jak "Uczniowie i naśladowcy. Rzeźba w Małopolsce pod wpływem Stwosza", "Nie tylko postwoszowska. Rzeźba innych warsztatów krakowskich 1480-1530", "Refleksy Wita Stwosza na Pomorzu Wschodnim" czy "Rzemiosło artystyczne na Śląsku", nie pozostawiają co do tego wątpliwości.

Na szczególną uwagę z liturgicznego punktu widzenia zasługują eksponaty, które były prezentowane w pierwszej i piątej sali. W tej ostatniej, pod tytułem "W blasku Ołtarza Mariackiego" prezentowano przegląd wytworów przemysłu złotniczego, a więc przede wszystkim monstrancje i relikwiarze. Natomiast w pierwszej sali pokazano tzw. hermy relikwiarzowe, czyli charakterystyczne dla średniowiecza relikwiarze w kształcie popiersia danego świętego lub błogosławionego.

Uzupełnieniem wystawy były powstałe w epoce nowożytnej oraz w ostatnich dwóch stuleciach dzieła inspirowane życiem i twórczością Stwosza – m.in. prace Michała Stachowicza, Jana Matejki, Leona Wyczółkowskiego, Antoniego Madeyskiego czy Tadeusza Kantora.

Wystawa, prezentowana w Kamienicy Szołayskich w Krakowie, trwała od 31 marca do 3 lipca 2005. Towarzyszyła jej sesja naukowa pod tym samym tytułem, która odbyła się w dniach 19-22 maja w gmachu głównym Muzeum Narodowego oraz możliwość zwiedzania Bazyliki Mariackiej.

Michał Wsiołkowski

Zobacz także