Wigilia uroczystości Wszystkich Świętych – nokturn I

Z Księgi Apokalipsy św. Jana Apostoła

1

Ujrzałem na prawej ręce Zasiadającego na tronie księgę zapisaną wewnątrz i na odwrocie zapieczętowaną na siedem pieczęci. I ujrzałem potężnego anioła, obwieszczającego głosem donośnym: „Kto godzien jest otworzyć księgę i złamać jej pieczęcie?” A nie mógł nikt – na niebie ani na ziemi, ani pod ziemią – otworzyć księgi ani na nią patrzeć. A ja bardzo płakałem, że nikt nie znalazł się godzien, by księgę otworzyć ani na nią patrzeć. I mówi do mnie jeden ze Starców: „Przestań płakać: Oto zwyciężył Lew z pokolenia Judy, Odrośl Dawida, tak że otworzy księgę i siedem jej pieczęci”.

I ujrzałem między tronem z czworgiem Zwierząt a kręgiem Starców stojącego Baranka, jakby zabitego, a miał siedem rogów i siedmioro oczu, któymi jest siedem Duchów Boga wysłanych na całą ziemię. On poszedł i z prawicy Zasiadającego na tronie wziął księgę. A kiedy wziął księgę, czworo Zwierząt i dwudziestu czterech Starców upadło przed Barankiem, każdy mając harfę i złote czasze pełne kadzideł, którymi są modlitwy świętych. I taką nową pieśń śpiewają: „Godzien jesteś wziąć księgę i jej pieczęcie otworzyć, bo zostałeś zabity i nabyłeś Bogu krwią twoją ludzi z każdego pokolenia, języka, ludu i narodu, i uczyniłeś ich Bogu naszemu królestwem i kapłanami, a będą królować na ziemi”. I ujrzałem, i usłyszałem głos wielu aniołów dokoła tronu i Zwierząt, i Starców, a liczba ich była miriady miriad i tysiące tysięcy, mówiących głosem donośnym: „Baranek zabity jest godzien wziąć potęgę i bogactwo, i mądrość, i moc, i cześć, i chwałę, i błogosławieństwo”. A wszelkie stworzenie, które jest w niebie i na ziemi, i pod ziemią, i na morzu, i wszystko, co w nich przebywa, usłyszałem, jak mówiło: „Zasiadającemu na tronie i Barankowi błogosławieństwo i cześć, i chwała, i moc, na wieki wieków”. A czworo Zwierząt mówiło: „Amen”. Starcy zaś upadli i oddali pokłon. (Ap 5,1-14)

2

Wielki znak się ukazał na niebie: Niewiasta obleczona w słońce i księżyc pod jej stopami, a na jej głowie wieniec z gwiazd dwunastu. A jest brzemienna. I woła cierpiąc bóle i męki rodzenia. I inny znak się ukazał na niebie: Oto wielki Smok barwy ognia, mający siedem głów i dziesięć rogów – a na głowach jego siedem diademów. I ogon jego zmiata trzecią część gwiazd nieba: i rzucił je na ziemię. I stanął Smok przed mającą rodzić Niewiastą, ażeby skoro porodzi, pożreć jej dziecię. I porodziła Syna – Mężczyznę, który wszystkie narody będzie pasł rózgą żelazną. I zostało porwane jej Dziecię do Boga i do Jego tronu. A Niewiasta zbiegła na pustynię, gdzie miejsce ma przygotowane przez Boga, aby ją tam żywiono przez tysiąc dwieście sześćdziesiąt dni*. I nastąpiła walka na niebie: Michał i jego aniołowie mieli walczyć ze Smokiem. I wystąpił do walki Smok i jego aniołowie, ale nie przemógł, i już się miejsce dla nich w niebie nie znalazło. I został strącony wielki Smok, Wąż starodawny, który się zwie diabeł i szatan, zwodzący całą zamieszkałą ziemię, został strącony na ziemię, a z nim strąceni zostali jego aniołowie*. I usłyszałem donośny głos mówiący w niebie: «Teraz nastało zbawienie, potęga i królowanie Boga naszego i władza Jego Pomazańca, bo oskarżyciel braci naszych został strącony, ten, co dniem i nocą oskarża* ich przed Bogiem naszym. A oni zwyciężyli dzięki krwi Baranka i dzięki słowu swojego świadectwa i nie umiłowali dusz swych – aż do śmierci. (Ap 12,1-11)

3

I ukazał mi rzekę wody życia,
lśniącą jak kryształ,
wypływającą z tronu Boga i Baranka*.
Pomiędzy rynkiem Miasta a rzeką,
po obu brzegach,
drzewo życia, rodzące dwanaście owoców –
wydające swój owoc każdego miesiąca –
a liście drzewa [służą] do leczenia narodów*.
Nic godnego klątwy
już [odtąd] nie będzie.
I będzie w nim tron Boga i Baranka,
a słudzy Jego będą Mu cześć oddawali.
I będą oglądać Jego oblicze,
a imię Jego – na ich czołach.
I [odtąd] już nocy nie będzie.
A nie potrzeba im światła lampy
i światła słońca,
bo Pan Bóg będzie świecił nad nimi
i będą królować na wieki wieków.
I rzekł mi:
«Te słowa wiarygodne są i prawdziwe,
a Pan, Bóg duchów proroków,
wysłał swojego anioła,
by sługom swoim ukazać, co musi stać się niebawem.
A oto niebawem przyjdę.
Błogosławiony, kto strzeże słów proroctwa tej księgi».
(Ap 22,1)

Nokturn II

Kazanie św. Bernarda, opata

4

Na cóż potrzebne świętym wygłaszane przez nas pochwały, na cóż oddawana im cześć, na cóż wreszcie cała ta uroczystość? Po cóż im chwała ziemska, skoro zgodnie z wierną obietnicą Syna sam Ojciec niebieski obdarza ich chwałą? Na cóż im nasze śpiewy? Nie potrzebują święci naszych pochwał i niczego nie dodaje im nasz kult. Tak naprawdę, gdy obchodzimy ich wspomnienie, my sami odnosimy korzyść, nie oni. Co do mnie, przyznaję, że ilekroć myślę o świętych, czuję, jak się we mnie rozpala płomień wielkich pragnień.

5

Pierwszym pragnieniem, które wywołuje albo pomnaża w nas wspomnienie świętych, jest chęć przebywania w ich upragnionym gronie, zasłużenie na to, aby się stać współobywatelami i współmieszkańcami błogosławionych duchów, nadzieja połączenia się z zastępem patriarchów, ze zgromadzeniem proroków, z orszakiem Apostołów, z niezmierzoną rzeszą męczenników, wspólnotą wyznawców, z chórem dziewic, wreszcie zjednoczenie się i radość we wspólnocie wszystkich świętych. „Kościół pierworodnych” chce nas przyjąć, a nas to nie wiele obchodzi, pragną nas spotkać święci, my zaś nie zważamy na to, oczekują nas sprawiedliwi, a my się ociągamy. Obudźmy się wreszcie, bracia, powstańmy z Chrystusem. Szukajmy tego, co w górze; do tego, co w górze podążajmy. Chciejmy ujrzeć tych, którzy za nami tęsknią, śpieszmy ku tym, któzy nas oczekują, duchowym pragnieniem ogarnijmy tych, którzy nas wyglądają. A nie tylko trzeba nam pragnąć wspólnoty ze świętymi, lecz także udziału w ich szczęściu. Gdy więc pragniemy ich obecności, z największą gorliwością zabiegajmy również o wspólną z nimi chwałę. Taka gorliwość nie jest zgubna, ani też zabieganie o taką chwałę nie jest niebezpieczne.

6

Drugim pragnieniem, któe budzi w nas wspomnienie świętych, jest, aby Chrystus, nasze życie, ukazał się tak jak im również i nam, abyśmy i my ukazali się z Nim w chwale. Teraz bowiem nasza Głowa, Chrystus, objawia się nam, nie jakim jest, ale jakim stał się dla nas; ukoronowany nie chwałą, ale cierniami naszych grzechów.

Byłoby rzeczą niegodną, aby ten, kto przynależy do Głowy ukoronowanej cierniami, szukał łatwego życia, albowiem purpura nie jest dlań oznaką chwały, ale hańby. Nadejdzie chwila pojawienia się Chrystusa i jego śmierć nie będzie już głoszona. Wówczas poznamy, że i my umarliśmy, a nasze życie ukryte jest w Chrystusie. Ukaże się Głowa w chwale, a wraz z nią zajaśnieją uwielbione członki. Wtedy to Chrystus odnowi nasze ciało poniżone upodabniając je do chwały Głowy, którą jest On sam.

Do tej chwały podążajmy bezpiecznie i z całą usilnością. Aby zaś dane nam było pragnąć i dążyć do tak wielkiego szczęścia, powinniśmy się starać o pomoc świętych. Za ich łaskawym wstawiennictwem otrzymamy to, co przerasta nasze możliwości.

Nokturn III

Z dzieła Dydyma Aleksandryjskiego O Trójcy Świętej

7

Duch Święty, wraz z Ojcem i Synem jedyny Bóg, razem z Nimi odradza nas w chrzcie i przywraca nam pierwotne piękno, które zostało zeszpecone. Napełnia nas swoją łaską do tego stopnia, że nie możemy już pragnąć rzeczy, których pragnąć nie należy; wyzwala nas z grzechu i śmierci i czyni ludźmi uduchowionymi tych, którzy powstali z prochu ziemi; czyni ich uczestnikami chwały Bożej, synami i dziedzicami Boga i Ojca, na wzór obrazu Jego Syna, współdziedzicami i braćmi Chrystusa, razem z Nim przeznaczonymi do chwały, razem z Nim mającymi objąć królowanie. W zamian za ziemię daje im niebo i otwarty dostęp do raju; czyni ich godniejszymi od aniołów i przez moc Bożą gasi wodami chrztu wiekuiste płomienie piekieł.

8

Dwojakie jest poczęcie człowieka: jedno z ludzkiego ciała, drugie z Ducha Świętego. O tych dwóch poczęciach pisali zgodnie z prawdą uczeni teologowie. Ja przytoczę ich imię i naukę.

Pisze święty Jan: "Wszystkim tym jednak, którzy Go przyjęli, dał moc, aby się stali dziećmi Bożymi, tym, którzy wierzą w imię Jego, którzy ani z krwi, ani z żądzy ciała, ani z woli męża, ale z Boga się narodzili". Ci więc, mówi Jan, którzy uwierzyli w Chrystusa, otrzymali moc stania się synami Boga, to jest Ducha Świętego, i uczestniczenia w Jego naturze. A jako dowód, że zostali oni zrodzeni z Ducha Świętego, Jan dodaje słowa Chrystusa: "Zaprawdę, zaprawdę mówię tobie: Jeśli się ktoś nie narodzi z wody i z Ducha, nie może wejść do królestwa Bożego".

9

Sadzawka chrzcielna w sposób widzialny rodzi niejako nasze widzialne ciało, gdy wyłania się ono z wody, a usługują przy tym kapłani; duchowo zaś ciało i duszę chrzci w samym sobie i odradza Duch Boży, którego nikt nie może widzieć, a usługują przy tym aniołowie. Jan Chrzciciel, w odpowiedniej chwili dziejów, zgodnie z tymi słowami: "Z wody i z Ducha", rzekł o Chrystusie: "On chrzcić was będzie Duchem Świętym i ogniem". Glinianym naczyniem jest człowiek, dlatego należy go wpierw obmyć wodą, a następnie umocnić i wykończyć w ogniu, a Bóg jest ogniem trawiącym. Człowiek więc potrzebuje Ducha Świętego, aby On go odnowił i doprowadził do doskonałości. Ten duchowy ogień może nawodnić; ta duchowa woda może przetopić.

Responsorium 1 Summæ Trinitati, simplici Deo, una divinitas, æqualis gloria, coæterna majestas, Patri Prolique sanctoque Flamini: * Qui totum subdit suis orbem legibus. V. Præstet nobis gratiam Deitas beata Patris ac Nati pariterque Spiritus almi.	Najwyższej Trójcy, jedynemu Bogu, jednej boskości, równa chwała, współwieczny majestat, Ojcu i Synowi i Świętemu Duchowi: * któremu poddane są wszelkie prawa. V. Niechaj nam okaże łaskę Boskość błogosławiona tak Ojca, jak i Syna, i równego im życiodajnego Ducha.
Responsorium 2 Felix namque es sacra Virgo Maria, et omni laude dignissima: * Quia ex te ortus est Sol justitiæ, Christus, Deus noster. V. Ora pro populo, interveni pro clero, intercede pro devoto femineo sexu: sentiant omnes tuum juvamen, quicumque celebrant tuam solemnitatem.	Szczęśliwa jesteś, Najświętsza Panno Maryjo, i wszelkiej chwały najgodniejsza: * z Ciebie bowiem wzeszło nam Słońce sprawiedliwości, Chrystus, nasz Bóg. V. Módl się za ludem, ujmij się za duchownymi, wstaw się za pobożnymi kobietami: każdy, kto czci Twoje święto, odczuwa Twoją pomoc.
Responsorium 4 Inter natos mulierum non surrexit major Joanne Baptista: * Qui viam Domino præparavit in eremo. V. Fuit homo missus a Deo, cui nomen erat Joannes.	Między narodzonymi z niewiast nie powstał większy od Jana Chrzciciela (Mt11,11): on przygotował drogę dla Pana na pustyni. V. Pojawił się człowiek, posłany przez Boga, Jan mu było na imię. (J 1,6)
Responsorium 5 Qui sunt isti, qui ut nubes volant, * et quasi columbæ ad fenestras suas? V. Candidiores nive, nitidiores lacte, rubicundiores ebore antiquo.	Którzyż to są, co jak obłoki latają, * a jak gołębie do okien swoich? (Iz 60,8) V. Bielsi nad śnieg, jaśniejsi nad mleko, bardziej rumiani niż stara kość słoniowa. (Lam. 4,7) cyt. wg J. Wujka
Responsorium 6 Laverunt stolas suas, et candidas eas fecerunt * In sanguine Agni. V. Isti sunt, qui venerunt ex magna tribulatione, et laverunt stolas suas.	Opłukali swe szaty i wybielili je * we krwi Baranka. V. To ci, którzy przychodzą z wielkiego ucisku i opłukali swe szaty. (Ap 7,14)
Responsorium 7 Sint lumbi vestri præcincti, et lucernæ ardentes in manibus vestris, * Et vos similes hominibus exspectantibus dominum suum quando revertatur a nuptiis. V. Vigilate ergo, quianescitis qua hora Dominus vester vester venturus sit.	Niech będą przepasane biodra wasze i pochodnie gorejące w rękach waszych, * A wy podobni ludziom, oczekującym pana swego, kiedy z godów weselnych powróci. (Łk 12, 35-36) V. Czuwajcie tedy, albowiem nie wiecie której godziny Pan wasz przyjdzie. (Mt 24,42) cyt. wg J. Wujka
Responsorium 8 Audivi vocem de cælo venientem: Venite omnes virgines sapientissimæ, * Oleum recondite in vasis vestris, dum sponsus advenerit. V. Media nocte clamor factus est: Ecce sponsus venit.	Usłyszałem głos dochodzący z nieba: Przyjdźcie wszystkie mądre dziewice, * Zachowajcie olej w naczyniach waszych, aż oblubieniec nadejdzie. V. O północy rozległo się wołanie: Oto oblubieniec nadchodzi. (por. Mt 25,6)
Responsorium 9 Concede nobis Domine quæsumus, veniam delictorum: et intercedentibus Sanctis, quorum hodie solemnia celebramus, talem nobis tribue devotionem, * Ut ad eorum pervenire mereamur societatem. V. Adjuvent nos eorum merita, quos propria impediunt scelera: excuset intercessio, accusat quos actio: et qui eis tribuisti cælestis palmam triumphi, nobis veniam non deneges peccati.	Udziel nam, Panie, odpuszczenia grzechów, a za wstawiennictwem świętych, których dzisiaj czcimy, daj nam ducha pobożności, Abyśmy mogli osiągnąć wspólnotę z nimi. V. Niech ich zasługi przeważą nasze winy, ich wstawiennictwo niech wyjedna przebaczenie tym, których oskarżają ich własne czyny, a skoro dałeś im palmę zwycięstwa, nie odmawiaj nam łaski przebaczenia.
I Nieszpory, Antyfona do Psalmów O quam gloriosum est regnum, in quo cum Christo gaudent omnes Sancti! Amicti stolis albis sequuntur Agnum, quocumque ierit.	O jak chwalebne jest królestwo, w którym radują się z Chrystusem wszyscy Święci! Odziani w białe szaty, podążają za Barankiem, dokądkolwiek idzie.
I Nieszpory, Antyfona do Pieśni Ap 19,1-7 Laudem dicite Deo nostro omnes Sancti ejus: gaudeamus et exsultemus, et demus gloriam ei.	Dajcie chwałę Bogu naszemu, wszyscy słudzy Jego; weselmy się i radujmy, i dajmy mu chwałę.
Ant. do Magnificat Beati estis sancti Dei omnes, qui meruistis consortes fieri cælestium virtutum, et perfrui claritatis gloria, ideoque precaqmur ut, memores nostri, intercedere dignemini pro nobis ad Dominum Deum nostrum.	Błogosławieni jesteście, wszyscy Święci Boży, którzy dzięki oczyszczeniu staliście się uczestnikami niebiańskich cnót i zażywacie jasności chwały: przeto błagamy was, pamiętajcie o nas, godnie wstawiajcie się za nami do Pana Boga naszego.
Ad invitatorium Rgem regum Dominum, venite adoremus, quia ipse est corona Sanctorum omnium.	Przyjdźcie, uwielbiajmy Pana, Króla królów, bo On jest koroną Wszystkich Świętych.
Matutinum, 1 Ant. Adesto Deus unus omnipotens, Pater et Filius et Spiritus sanctus.	Bądź z nami, Jedyny i wszechmogący Boże, Ojcze i Synu i Duchu Święty.
Matutinum, 2 Ant. Sicut lilium inter spinas, sic amica mea inter ilias.	Jak lilia między cierniem, tak przyjaciółka moja między córkami. (Pnp 2,2)
Matutinum, 3 Ant. Laudemus Dominum, quem laudant Angeli, cui Cherubim et Seraphim Sanctus, Sanctus, Sanctus proclamant.	Chwalmy Pana, którego uwielbiają Aniołowie, o którym Cherubini i Serafini głoszą: Święty, Święty, Święty.
Matutinum, 4 Ant. Inter natos mulierum non surrexit major Joanne Baptista.	Między narodzonymi z niewiast nie powstał większy od Jana Chrzciciela
Matutinum, 5 Ant. Estote fortes in bello, et pugnate cum antiquo serpente: et accipietis regnum æternum, alleluia.	Bądźcie dzielni w bitwie, i walczcie z wężem starodawnym: a otrzymacie wieczne królestwo, alleluja.
Matutinum, 6 Ant. Isti sunt Sancti, qui pro Dei amore minas hominum contempserunt: sancti Martyres in regno cælorum exsultant cum Angelis. O quam pretiosa est mors Sanctorum, qui assidue assistunt ante Dominum, et ab invicem non sunt separati!	Oto są Święci, którzy dla miłości Boga wzgardzili groźbami ludzi: święci Męczennicy w królestwie niebieskim radują się z Aniołami. O jak cenna jest śmierć świętych, którzy niestrudzenie służą Panu, nie zostaną oddzieleni.
Matutinum, 7 Ant. Sint lumbi vestri præcincti, et lucernæ ardentes in manibus vestris, * Et vos similes hominibus exspectantibus dominum suum quando revertatur a nuptiis.	Niech będą przepasane biodra wasze i pochodnie gorejące w rękach waszych, * A wy podobni ludziom, oczekującym pana swego, kiedy z godów weselnych powróci.
Matutinum, 8 Ant. Simile est regnum cælorum decem virginibus: quæ accipientes lampades suas exierunt obviam sponso, et sponsæ.	Podobne jest królestwo niebieskie dziesięciu pannom, które wziąwszy lampy swoje, wyszły naprzeciw oblubieńca i oblubienicy.
Msza, Officium Gaudeamus omnes in Domino, diem festum celebrantes sub honore Sanctorum omnium, de quorum solemnitate gaudent Angeli, et collaudant Filium Dei. V. Exsultate justi in Domino: rectos decet collaudatio.	Radujmy się wszyscy w Panu, ze czcią obchodząc uroczysty dzień Wszystkich Świętych, którzy wielce cieszą się z Aniołami, i radują się wspólnie z Synem Bożym. V. Radujcie się sprawiedliwi w Panu: prawym przystoi pieśń chwały.
Msza, Comunio Gaudete justi in Domino, alleluia: rectos decet collaudatio, alleluia	Radujcie się sprawiedliwi w Panu, prawym przystoi pieśń chwały

Uważasz, że nasze treści są wartościowe?

Przekaż 1,5% podatku dochodowego na rozwój serwisu Liturgia.pl,
wpisując w zeznaniu podatkowym numer KRS: 0000 354 036

Więcej informacji
i nasz film

Wypełnij zeznanie
online za darmo

Zamów przypomnienie
kiedy chcesz

Zarekomenduj nas
swoim znajomym

Dostarczamy wartościowe treści?

Przekaż 1% podatku dochodowego na rozwój serwisu Liturgia.pl,
wpisując w zeznaniu podatkowym numer KRS: 0000 354 036