20. rocznica pewnego watykańskiego dokumentu

Chciałem wspomnieć o pewnym mało u nas znanym watykańskim dokumencie dotyczącym liturgii, którego okrągła 20. rocznica przypada dokładnie dzisiaj. Planowałem uczcić tę rocznicę znacznie obszerniejszym wpisem, ale nie dałem rady go przygotować. Nie chcę jednak, żeby ta rocznica przeszła tak całkiem bez echa.

Chodzi o dokument wydany 26 października 2001 roku pt. Wytyczne dotyczące dopuszczania do Eucharystii między Kościołem chaldejskim a Asyryjskim Kościołem Wschodu (Orientamenti per l’ammisione all’Eucaristia fra la Chiesa caldea e la Chiesa assira dell’Oriente). Dokument został podpisany przez przełożonych trzech dykasterii watykańskich: przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan (kard. Walter Kasper), prefekta Kongregacji Kościołów Wschodnich (kard. Ignacy Moussa I Daoud) i prefekta Kongregacji Nauki Wiary (kard. Joseph Ratzinger). Był to dokument o charakterze duszpasterskim i ekumenicznym, regulujący sprawę wzajemnego dopuszczenia do Eucharystii wiernych z dwóch Kościołów należących do tej samej starożytnej tradycji wschodnio-syryjskiej. Asyryjski Kościół Wschodu jest jednym z prawosławnych Kościołów przedchalcedońskich, Kościół chaldejski od 1522 roku jest Kościołem unickim. Sprawa wzajemnego dopuszczenia do Eucharystii jest bardzo pilna duszpastersko (dziś jeszcze bardziej niż przed dwudziestu laty), gdyż wierni z obu Kościołów z konieczności żyją w diasporze (Skandynawia, Europa Zachodnia, Ameryka, Australia) i nierzadko nie mają możliwości uczestniczenia w liturgii własnego Kościoła, mogą natomiast uczestniczyć w liturgii Kościoła siostrzanego. Rzecz w tym, że Asyryjski Kościół Wschodu stosuje pierwotną wersję starożytnej anafory eucharystycznej Addaja i Mariego, czyli bez słów ustanowienia Eucharystii. Z tego to powodu sprawa musiała być starannie rozpatrzona przez kilka dykasterii watykańskich, w tym Kongregację Nauki Wiary. Wytyczne zawierają wprawdzie prośbę do kapłanów Asyryjskiego Kościoła Wschodu, aby w razie obecności wiernych chaldejskich włączali do anafory słowa ustanowienia – możliwość taką przyjął zresztą już w 1978 roku bagdadzki synod Asyryjskiego Kościoła Wschodu – niemniej jednak wyraźnie uznaje ważność i ortodoksyjność anafory w jej pierwotnej wersji, czyli bez słów ustanowienia. Stąd teologiczna doniosłość tego dokumentu.

Chciałem zrobić obszerniejszy rocznicowy wpis na ten temat, dotykający historii liturgii i historii teologii, ale nie wyszło. Deklaruję natomiast, że wpis taki przygotuję na 21. rocznicę, czyli za rok, oczywiście pod zwykłymi warunkami (Jk 4,15: „Jeśli Pan pozwoli i będziemy żyli”). 21. rocznica wprawdzie nie będzie okrągła, ale też będzie znacząca (trzy razy siedem). Składam tę deklarację, bo pamięć o niej nie pozwoli mi się wywinąć. Jeśli zaś ktoś ma dostęp, to problematykę związaną z tym dokumentem omawia o. Cesare Giraudo SJ w książce Traktat o Eucharystii. Wprowadzenie w misterium, którą na blogu recenzowałem 14 sierpnia 2020.


Wpisy blogowe i komentarze użytkowników wyrażają osobiste poglądy autorów. Ich opinii nie należy utożsamiać z poglądami redakcji serwisu Liturgia.pl ani Wydawcy serwisu, Fundacji Dominikański Ośrodek Liturgiczny.

Zobacz także

Maciej Zachara MIC

Maciej Zachara MIC na Liturgia.pl

Urodzony w 1966 r. w Warszawie. Marianin. Rocznik święceń 1992. Absolwent Papieskiego Instytutu Liturgicznego na rzymskim "Anselmianum". W latach 2000-2010 wykładał liturgikę w WSD Księży Marianów w Lublinie, gdzie pełnił również posługę ojca duchownego (2005-2017). W latach 2010-2017 wykładał teologię liturgii w Kolegium OO. Dominikanów w Krakowie. Obecnie pracuje duszpastersko w parafii Niepokalanego Poczęcia NMP przy ul. Bazylianówka w Lublinie. Ponadto jest prezbiterem wspólnoty neokatechumenalnej na lubelskiej Poczekajce, a także odprawia Mszę św. w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego w rektoralnym kościele Niepokalanego Poczęcia NMP przy ul. Staszica w Lublinie....