Notatki nt. pochodzenia 6. Prefacji zwykłej w Mszale Pawła VI. Jest to jednocześnie własna Prefacja II Modlitwy eucharystycznej. Oficjalny polski przekład: „On jest Słowem Twoim, przez które wszystko stworzyłeś. Jego nam zesłałeś jako Zbawiciela i Odkupiciela, który stał się człowiekiem za sprawą Ducha Świętego i narodził się z Dziewicy. On spełniając Twoją wolę, nabył dla Ciebie lud święty, gdy wyciągnął swoje ręce na krzyżu, aby śmierć pokonać i objawić moc Zmartwychwstania”. Oryginał łaciński: „Per Filium dilectionis tuae Iesum Christum, Verbum tuum per quod cuncta fecisti: quem misisti nobis Salvatorem et Redemptorem, incarnatum de Spiritu Sancto et ex Virgine natum. Qui voluntatem tuam adimplens et populum tibi sanctum acquirens extendit manus cum pateretur, ut mortem solveret et resurrectionem manifestaret”. Pochodzenie: Prefacja ta jest adaptacją fragmentu starożytnej anafory zapisanej w dziełku tytułowanym Tradycja apostolska. W ogóle cała II Modlitwa eucharystyczna jest adaptacją tejże anafory. Jednakże II Modlitwę trzeba nazwać tekstem nowym, ułożonym z wykorzystaniem anafory z Tradycji apostolskiej, natomiast stosunkowo najwięcej podobieństw między obu tekstami jest właśnie w prefacji. Co do pochodzenia samej Tradycji apostolskiej sprawa jest bardzo niejasna, są w tej sprawie trzy hipotezy: a) Tzw. hipoteza tradycyjna, sformułowana na początku XX w. i siłą rozpędu dotąd najczęściej powtarzana: Tradycja apostolska jest dziełem św. Hipolita Rzymskiego (170-235), schizmatyka, później pojednanego z Kościołem męczennika; dziełko powstało w Rzymie ok. 215 r. dla potrzeb wspólnoty Hipolita (G. Dix, B. Botte, A.-G. Martimort). b) Tradycja apostolska jest dziełem z gatunku tzw. literatury liturgiczno-kanonicznej. Jest dziełem zbiorowym, nie zaś tekstem jednego autora (Hipolita czy kogokolwiek innego). Tradycje w niej zebrane mogły powstawać w różnym czasie od II do początku IV w., ostatecznie dokument został zredagowany raczej już w IV w. Nie da się precyzyjnie wskazać miejsca powstania pisma, niewykluczone że poszczególne tradycje pochodziły z różnych miejsc (M. Metzger, P.F. Bradshaw, M. Simonetti, C. Markschies). c) Hipoteza pośrednia. Tradycja apostolska jest dziełem zbiorowym, natomiast powstała w Rzymie w III w. w „szkole Hipolita”, będącej jedną z wielu wspólnot składających się na ówczesny Kościół rzymski (A. Brent, A. Stewart-Sykes). Mnie osobiście zdecydowanie najbardziej przekonuje hipoteza b), ale staram się w miarę możliwości śledzić co na ten temat dalej pisze się w literaturze. Na razie nic nie skłania mnie do zmiany poglądu w tej kwestii. Poniżej przedstawiam fragment anafory z Tradycji apostolskiej, który stanowi model dla 6. Prefacji zwykłej: Tekst łaciński: „Gratias tibi referimus Deus, per dilectum puerum tuum Iesum Christum, quem in ultimis temporibus misisti nobis Salvatorem et Redemptorem et angelum voluntatis tuae, qui est Verbum tuum inseparabile, per quem omnia fecisti et beneplacitum tibi fuit, misisti de caelo in matricem Virginis, quique in utero habitus incarnatus est et Filius tibi ostensus est, ex Spiritu Sancto et Virgine natus. Qui voluntatem tuam conplens et populum sanctum tibi adquirens extendit manus cum pateretur, ut a passione liberaret qui in te crediderunt”. Roboczy polski przekład: „Dzięki Tobie składamy, Boże, przez umiłowanego Sługę Twego Jezusa Chrystusa, którego w ostatnich czasach posłałeś nam jako Zbawiciela i Odkupiciela i Anioła Twojej woli, który jest Słowem Twoim, przez które wszystko uczyniłeś i spodobało się Tobie, posłałeś z nieba w łono Dziewicy, i który w łonie zamieszkawszy wcielił się i okazał się Twoim Synem, narodzony z Ducha Świętego i Dziewicy. Który wypełniając Twoją wolę i lud święty Tobie gromadząc, wyciągnął ręce, gdy cierpiał, aby od cierpienia uwolnić tych, co w Ciebie uwierzyli”.