Antyfony „O” – O Radix (19 grudnia)

Prawdopodobnie najsilniejszym wyrazem adwentowej tęsknoty za Zbawicielem są tak zwane Wielkie Antyfony. W nich liturgia tego okresu dochodzi do szczytu swojego piękna. Nawet z czysto artystycznego punktu widzenia, są one arcydziełem. Osoby wierzące dojrzą w nich natomiast, lub chociażby przeczują, cały sens Starego Przymierza i bezdennej głębiny Bożej ekonomii zbawienia.

Wielkie Antyfony to nie tylko wołanie przedchrystusowej ludzkości. Także i dzisiaj są one gorącą modlitwą stęsknionych ludzi, przypominającą akty strzeliste – o światło, o pomoc, o wybawienie.

Co ciekawe, literatura polska posiada mało znany, wierszowany przekład tych 7 antyfon. Został on wykonany około 300 lat temu. Jest on częścią obszernego, a dziś mało popularnego dzieła „Jezus Nazaretański, Syn Ojca Przedwiecznego, Wcielony, albo Jeruzalem niebieska przezeń wyzwolona. – przetłumaczonego przez X. Gawłowickiego  w Warszawie w 1636 r. Dzieło to składa się z 20 pieśni. Każda z nich liczy po 100 strof ośmiowierszowych. Cały utwór ma 558 stron. Wprawdzie nie można porównywać tego utworu  z „Mesjadą” Klopstoka lub z „Rajem utraconym” Miltona, jednak jego niezwykłość wynika przede wszystkim z przepełnieniem przez autora żywą wiarą i tak gorącem uczuciem, co sprawia, że chętnie wybacza się  autorowi chropowatości stylu albo rymu. Jest on nadto znacznie starszy od obu wspomnianych arcydzieł światowej literatury.

O Radix

nagranie © Liturgia.pl

 

Codzienne nagrania (17-24 grudnia) dostępne są także jako podcast. Pozwala to ściągnąć je bezpośrednio i automatycznie do odtwarzacza iTunes, Juice, eMusic lub na urządzenia przenośne (typu iPod, iPhone, tel. komórkowe i inne). Z subskrypcji można skorzystać, odnajdując O-antyfony w iTunes Store lub korzystając z tego linku.

 

Tekst i przekłady

Ant. III. O. Radix

O Radix Jesse, qui stas in signum populorum, super quem continebunt reges os suum, quem gentes deprecabuntur : veni ad liberandum nos, jam noli tardare.

Rodzaju Jesse korzeniu obfity,
Który się stawiasz znakiem celu swego
Chcąc być wszystkiemu światu znakomity;
A patrząc na się, Królowie ziemskiego
Państwa zamilkną i każdy by wryty,
Stuli swe usta; Tobie z pokornego
Serca oddawać pokłon i błaganie
Będą narody; zbaw nas niemieszkanie!

O Potomku Jessego, który stoisz na znak dla ludów, przed którym Krolowie zamilkną a narody modlić się będą, przyjdź nas uwolnić i już nie zwlekaj!

Komentarz

I w tej antyfonie przemawia do nas „Piąty Ewangelista“, najbardziej mesjaniczny prorok, Izajasz. Różdżka z korzenia Jessego (ojca Dawida) – to Najśw. Dziewica, a Kwiat (po hebr. „nazaret“) – to Zbawiciel, który ma przybyć. Gdy zamilkną Królowie, którzy wojny ustawiczne prowadzili, gdy pokój zapanuje, w ogólnem uciszeniu świata, o północy, – zjawi się Książę Pokoju (Iz. 11 i 52, 22). „Dum medium silentium tenerent omnia, et nox in suo cursu medium iter peragereti“ – tak głoszą majestatyczne i pełne głębokiego nastroju słowa nieszpornej antyfony i introitu w niedzielę oktawy – „Gdy wszystko było w głębokim milczeniu i noc w swym biegu pół drogi miała, wszechmocne Słowo Twoje Panie z nieba, z Królewskiej stolicy zstąpiło“. – Ale tuż przy kolebce Maluczkiego, czy to wizja Krzyża, te słowa prorocze: „Który stoisz na znak narodom“? Tak jest, to sztandar Krzyża już majaczeje z oddali. Wszakże i w „Credo“ – bezpośrednio po przesłodkim „et Homo factus est“, rozlega się straszliwe „crucifixus“! Bo oto Mesjasz na to przyjdzie, by umrzeć za nas. Wszystko inne, całą resztę Jego dzieła, mogą zrobić inni: nauczać, nawracać, łaskami Jego szafować. Ale ten trud najkrwawszy sam podjąć będzie musiał. Torcular calcavi solus (Iz. 63, 3). Ale gdy będzie podwyższon, – i wtedy dopiero – pociągnie wszystko do siebie i narody na kolana przed Nim upadną.

Przyjdź więc, nie zwlekając dłużej, o boski Naprawco, bo Ty jeden uwolnić nas możesz z kajdan grzechu.

 

O Radix, śpiew: Wojciech Sznyk OP i schola Przystani, 19.12.2014

Pobierz to nagranie jako plik mp3

 

Tekst za artykułem o. Klemensa Dąbrowskiego OSB w: „Mysterium Christi” 1(1931-32), rok III, s. 1-2 (zachowano oryginalną ortografię i interpunkcję). Wykorzystano zdjęcie Rękopisu L 26 (XVI w.) z archiwum oo. Dominikanów w Krakowie. Nagranie wg zapisu w: Vesperarum Liber iuxta ritum sacri Ordinis Praedicatorum, ed. A. Früwirth, Romae 1900, p. 89-90.

Zapraszamy do lektury artykułu nt. Antyfon „O” oraz słuchania pozostałych nagrań:
O Sapientia (17 grudnia),
O Adonai (18 grudnia),
O Radix (19 grudnia),
O Clavis (20 grudnia),
O Oriens (21 grudnia),
O Rex (22 grudnia),
O Emmanuel (23 grudnia)

Zobacz także