Eminencje,

Czcigodny Ojcze Opacie Prymasie,

Czcigodny Ojcze Rektorze,

Znamienici Profesorowie,

Drodzy Studenci,

Przyjmuję was z radością z okazji IX Międzynarodowego Kongresu Liturgicznego, który zorganizowaliście w ramach obchodów 50. Rocznicy założenia Papieskiego Instytutu Liturgicznego. Pozdrawiam serdecznie każdego z was, szczególnie Wielkiego Kanclerza, Opata Prymasa o. Notkera Wolfa i dziękuję mu za uprzejme słowa, które zechciał do mnie skierować w imieniu was wszystkich.

Bł. Jan XXIII, odpowiadając na pragnienia ruchu liturgicznego, który chciał dać modlitwie Kościoła nowy zapał i nowego ducha, zapragnął, aby tuż przed II Soborem Watykańskim i w czasie jego trwania, wydział Benedyktynów na Awentynie stanowił centrum studiów i badań, aby zapewnić solidną podstawę soborowej reformie liturgicznej.

Istotnie, w przeddzień Soboru na polu liturgicznym odczuwało się coraz żywszą konieczność reformy, co wyrażało się także we wnioskach wielu episkopatów. Z drugiej strony, istniała w ruchu liturgicznym silna potrzeba pastoralna, aby wspierać i wzmacniać bardziej aktywny udział wiernych w celebracjach liturgicznych poprzez zastosowanie języków narodowych oraz aby pogłębić temat adaptacji rytów w różnych kulturach, szczególnie na terenach misyjnych.

Ponadto jasna stawała się konieczność, aby studiować w sposób bardziej pogłębiony sam fundament teologiczny Liturgii, tak aby uniknąć zarówno popadnięcia w rytualizm jak też wspierania subiektywizmu czy protagonizmu celebransa oraz aby reforma była dobrze uzasadniona na gruncie Objawienia Bożego i w ciągłości z tradycją Kościoła.

Papież Jan XXIII, ożywiony proroczym duchem, odpowiadając na takie zapotrzebowania, stworzył Instytut Liturgiczny, któremu natychmiast przyznano tytuł „Papieski”, aby zaznaczyć jego szczególną więź ze Stolicą Apostolską.

Drodzy Przyjaciele, tytuł wybrany dla Kongresu, odbywanego w tym Roku Jubileuszowym, jest bardzo znaczący: „Papieski Instytut Liturgiczny między pamięcią a proroctwem”. Gdy chodzi o pamięć, trzeba nam rozpoznać obfite owoce działania Ducha Świętego w tym półwieczu historii i za to składamy dzięki Dawcy wszelkiego dobra, także pomimo nieporozumień i błędów w konkretnej realizacji reformy. I jakże nie wspomnieć pionierów, obecnych w momencie zakładania Instytutu: o. Cipriano Vagaggini, o. Adrien Nocent, o. Salvatore Marsili i o. Burkhard Neunheuser, którzy odpowiadając na życzenie Papieża – założyciela, poświęcili się, zwłaszcza po promulgacji Konstytucji soborowej „Sacrosanctum Concilium”, pogłębieniu „wypełniania kapłańskiej funkcji Jezusa Chrystusa, w której przez znaki dostrzegalne wyraża się i w sposób właściwy dla poszczególnych znaków dokonuje się uświęcenie człowieka, a Mistyczne Ciało Jezusa Chrystusa, to jest Głowa ze swymi członkami, sprawuje pełny kult publiczny” (n. 7).

Przynależy do „pamięci” także samo życie Papieskiego Instytutu Liturgicznego, który poprzez pięćdziesięcioletnią liturgiczną formację akademicką wniósł swój wkład w Kościół, zaangażowany w recepcję Vaticanum II. Formację dawaną w świetle celebracji świętych  misteriów, liturgii porównawczej, Słowa Bożego, źródeł liturgicznych, Magisterium, historii, potrzeb ekumenicznych i solidnej antropologii. Dzięki tej ważnej pracy formacyjnej, liczni doktorzy i licencjusze służą obecnie Kościołowi w wielu częściach świata, pomagając świętemu Ludowi Bożemu żyć Liturgią, która jest wyrazem Kościoła modlącego się, obecnością Chrystusa pośród ludzi i aktualizacją historii zbawienia.

W istocie soborowy dokument unaocznia podwójny charakter teologiczny i eklezjologiczny Liturgii. W celebracji liturgicznej dokonuje się jednocześnie epifania Pana i epifania Kościoła. Są to dwa wymiary, które jednoczą się w zgromadzeniu liturgicznym, gdzie Chrystus aktualizuje paschalne misterium śmierci i zmartwychwstania a lud ochrzczonych obficie czerpie ze źródeł zbawienia. W akcji liturgicznej Kościoła trwa żywa obecność Chrystusa: to co On wypełnił w swoim przejściu pośród ludzi, wciąż czyni działającym poprzez swoje działanie sakramentalne, którego centrum stanowi Eucharystia.

Poprzez słowo „proroctwo” wzrok kieruje się ku nowym horyzontom. Liturgia Kościoła wznosi się ponad samą reformę soborową (por. Sacrosanctum Concilium, n. 1), której celem nie była w pierwszym rzędzie zmiana rytów i tekstów, ale raczej odnowienie mentalności i postawienie celebracji Misterium Paschalnego Chrystusa w centrum życia chrześcijańskiego i duszpasterstwa. Niestety, może także przez nas, pasterzy i ekspertów, Liturgia została zrozumiana bardziej jako przedmiot do zreformowania niż podmiot zdolny odnowić życie chrześcijańskie, gdyż „istnieje ścisłe i organiczne powiązanie między odnową Liturgii i odnową całego życia Kościoła. Kościół nie tylko działa, lecz wyraża się także w Liturgii, z Liturgii czerpie swe życiodajne moce”. Przypomniał o tym bł. Jan Paweł II w „Vicesimus quintus annus”, gdzie Liturgia jest postrzegana jako bijące serce wszelkiej aktywności kościelnej. A Sługa Boży Paweł VI, odnosząc się do kultu Kościoła, podkreślał syntetycznie: „Od lex credendi przechodzimy do lex orandi, a ta z kolei prowadzi nas do lux operandi et vivendi” (Przemówienie z 2 lutego 1970).

Szczyt, ku któremu prowadzi działalność Kościoła i jednocześnie źródło, z którego pochodzi jego moc (por. Sacrosanctum Concilium, 10), Liturgia ze swym uniwersum celebracyjnym prowadzi jako wychowawczyni do prymatu wiary i łaski. Liturgia, uprzywilejowany świadek żywej Tradycji Kościoła, wierna swemu pierwotnemu zadaniu objawiania i uobecniania dzieła Odkupienia pośród hodie (dzisiaj) ludzkich losów, żyje z poprawnej i stałej relacji między sana traditio (zdrowa tradycja) i legittima progressio (uprawniony rozwój), co zostało jasno wyrażone przez Konstytucję soborową w nrze 23.

Przez te dwa słowa Ojcowie soborowi chcieli przekazać swój program reformy, w równowadze wielkiej tradycji liturgicznej przeszłości i przyszłości. Nierzadko dokonuje się błędnego przeciwstawienia tradycji i postępu. W rzeczywistości te dwa pojęcia się wiążą: tradycja zawiera w sobie w pewien sposób także postęp. Można powiedzieć, że rzeka tradycji niesie w sobie także źródło i zmierza ku ujściu.

Drodzy przyjaciele, ufam, że ten wydział Świętej Liturgii będzie z odnowionym zapałem kontynuował swoją służbę Kościołowi, w pełnej wierności wobec bogatej i cennej tradycji liturgicznej i wobec reformy chcianej przez II Sobór Watykański, według linii „Sacrosanctum Concilium” oraz wypowiedzi Magisterium. Liturgia chrześcijańska jest Liturgią obietnicy wypełnionej w Chrystusie, ale jest także Liturgią nadziei, pielgrzymowaniem ku przekształceniu świata, co będzie miało miejsce kiedy Bóg będzie wszystkim we wszystkich (por. 1 Kor 15, 28). Przez wstawiennictwo Maryi Dziewicy, Matki Kościoła, w jedności z Kościołem niebiańskim i wraz z patronami św. Benedyktem i św. Anzelmem, upraszam dla każdego Błogosławieństwo Apostolskie.

Uważasz, że nasze treści są wartościowe?

Przekaż 1,5% podatku dochodowego na rozwój serwisu Liturgia.pl,
wpisując w zeznaniu podatkowym numer KRS: 0000 354 036

Więcej informacji
i nasz film

Wypełnij zeznanie
online za darmo

Zamów przypomnienie
kiedy chcesz

Zarekomenduj nas
swoim znajomym