Białystok: Prawosławni rozpoczynają post filipowy

Wyznawcy prawosławia rozpoczęli czterdziestodniowy post przygotowujący do Świąt Bożego Narodzenia. Nazywany jest "postem Filipowym", od imienia Apostoła, którego pamięć Cerkiew wspominała dzień wcześniej. Post ten nosi też nazwę „czetyrediesiatnica” ponieważ trwa czterdzieści dni, podobnie jak Wielki Post. Jego celem jest uświęcenie końca roku i odnowienie duchowej jedności z Bogiem oraz przygotowanie wiernych do spotkania Wcielonego Syna Bożego.

Post, nazywany także bożonarodzeniowym, zaczyna się zawsze 28 listopada, a kończy 6 stycznia, w wigilię świąt Bożego Narodzenia, obchodzonych według kalendarza juliańskiego. Polega na powstrzymywaniu się od obfitych pokarmów, głównie mięsnych posiłków oraz na dobrowolnym wyrzeczeniu się od wszelkiego łakomstwa.

Nieodłączny od cielesnego post duchowy jest okresem wzmożonej pobożności, walki z grzechem i duchowego doskonalenia się. Obostrzenie postu Filipowego zalecane jest pięć dni przed świętem Bożego Narodzenia. W wigilię święta, zwaną „soczelnikom” istnieje zwyczaj powstrzymywania się od posiłków, aż do wieczerzy wigilijnej. Symeon z Salonik napisał, iż „czterdziestodniowy post Bożonarodzeniowy wyraża post Mojżesza, który poszcząc przez czterdzieści dni i czterdzieści nocy, otrzymał na kamiennych tablicach nakreślone słowa Boga. A my poszcząc czterdzieści dni rozpatrujemy i przyjmujemy Żywe Słowo od Matki Bożej, wyrażone nie na kamieniu, lecz wcielone i zrodzone”.

Stałą datę rozpoczęcia i zakończenia postu Filipowego ustalił w 1166 roku sobór w Konstantynopolu. Wcześniej czas jego trwania nie był jednakowy.

W Kościele prawosławnym posty dzielą się na jednodniowe i wielodniowe. Do wielodniowych zaliczamy: post przed świętem Bożego Narodzenia zwany „Filipowym”, Wielki Post wraz z Wielkim Tygodniem, post „Uspieński” oraz post Piotrowy. Post Piotrowy zwany także „apostolskim” ustanowiony został ku czci apostołów, wśród których szczególne miejsce zajmują św. Piotr i Paweł. Rozpoczyna się on w poniedziałek, osiem dni po Pięćdziesiątnicy, a kończy się 28 czerwca, w wigilię święta apostołów Piotra i Pawła. W zależności od daty świętowania Wielkanocy, trwa od jednego do sześciu tygodni. Post „Uspieński” trwa dwa tygodnie i przygotowuje do święta Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny, przypadającego 14 sierpnia. Wielki Post rozpoczyna się siedem tygodni przed świętem Zmartwychwstania.

Do jednodniowych postów zalicza się środy (na pamiątkę wydania Zbawiciela przez Judasza) i piątki (na pamiątkę męki i śmierci Chrystusa). W niektórych monasterach dniami postnymi są również poniedziałki. Jednodniowe posty poprzedzają także święta: Podwyższenia Krzyża Pańskiego, Ścięcia Głowy św. Jana Chrzciciela oraz Chrztu Pańskiego. Wyjątek stanowią tygodnie przed niedzielami o Celniku i Faryzeuszu (trzecia niedziela przed Wielkim Postem), Seropustna (niedziela poprzedzająca poniedziałek, w którym zaczyna się Wielki Post), tydzień wielkanocny, tydzień po Pięćdziesiątnicy oraz „światki” czyli od święta Bożego Narodzenia do wigilii Chrztu Pańskiego. Są to tak zwane „spłosznyje siedmicy” co oznacza całe dnie, bez wyjątku – niepostne.

Post jest bardzo starą praktyką ludzkości. Znany i praktykowany był już w Starym Testamencie. W okresie kataklizmów i nieszczęść ogłaszane były kilkudniowe posty w trakcie których lud powstrzymywał się od pokarmów, w zgrzebnych szatach i z głowami posypanymi popiołem, prosił Boga o pomoc i miłosierdzie. W okresie niewoli babilońskiej Żydzi przestrzegali czterech rodzajów postów. W Nowym Testamencie Jezus Chrystus oraz apostołowie własnym przykładem potwierdzili ważność i celowość postów.

inf. KAI

 

Zobacz także