Chorał wczoraj – Chorał dziś

W poniedziałek, 13 sierpnia, klasztorze oo. Dominikanów w Krakowie odbyła się pierwsza część sesji poświęconej chorałowi gregoriańskiemu. Wykład „Chorał wczoraj” wygłosił o. Błażej Matusiak OP, jeden z najwybitniejszych znawców tej tematyki w polskiej prowincji dominikanów. W środę, 15 sierpnia drugi z wykładów zatytułowany „Chorał dziś” wygłosił znawca tematyki chorałowej pan Marcin Bornus-Szczyciński.

Chorał wczoraj

W poniedziałek, 13 sierpnia, w auli klasztoru oo. Dominikanów w Krakowie odbyła się pierwsza część sesji poświęconej chorałowi gregoriańskiemu, którą organizuje Dominikański Ośrodek Liturgiczny w ramach obchodów jubileuszu 750-lecia śmierci św. Jacka. Wykład „Chorał wczoraj” wygłosił o. Błażej Matusiak OP, jeden z najwybitniejszych znawców tej tematyki w polskiej prowincji dominikanów. Wśród słuchaczy natomiast byli m.in. uczestnicy warsztatów chorałowych trwających obecnie w Krakowie, członkowie Scholi Teatru Węgajty oraz Scholi Gregoriana Silesiensis.

Konferencja o. Błażeja nie była zwykłym przedstawieniem historii chorału, lecz raczej próbą odkrycia istoty „pierwszego śpiewu Kościoła” poprzez sięgnięcie do jego źródeł oraz przez spojrzenie na warunki, w jakich powstawał. Nie obyło się też bez przywołania niektórych postaci kluczowych dla rozwoju śpiewu gregoriańskiego (a przynajmniej tej tradycji, którą znamy obecnie): papieża Grzegorza Wielkiego, Hildegardy z Bingen, czy Hieronima z Moraw. Co chyba jednak najistotniejsze, o. Matusiak zwrócił uwagę na szereg paradoksów nieodłącznie związanych z chorałem gregoriańskim, między innymi na: jedność i wielkie zróżnicowanie zarazem; na jednoczesną unikalność i uniwersalizm; na prymat tradycji i posłuszeństwa zastanym formom przy nieuniknionych próbach zmieniania tego śpiewu, niezwykle – wbrew pozorom – podatnego na „majsterkowanie” przy nim; na stałe napięcie między „naturalnością” wykonywania i powstania a próbami sformalizowania i podporządkowania teorii; czy wreszcie na naszą niewiedzę, jak rzeczywiście był kiedyś śpiewany, przy ciągłych poszukiwaniach tego, „jak to naprawdę było”. O. Błażej starał się też odkryć związki między chorałem gregoriańskim a muzyką sakralną innych tradycji chrześcijańskich (zwłaszcza wschodniej), a nawet innych religii.

Chorał dziś

Drugi z wykładów poświęconych tradycji chorału – „Chorał dziś”, wygłosił w środę 15 sierpnia p. Marcin Bornus-Szczyciński. Mówiąc o współczesnym odbiorze chorału, p. Szczyciński nawiązał do historii chorału, przypomniał, w jaki sposób kształtowało się myślenie o chorale, ale też nawiązał do rozważań nad przyszłością tego nurtu. Konferencja została poświęcona próbie ukazania, jak wygląda dziś praktyka chorałowego śpiewu liturgicznego, z jakimi problemami spotykają się osoby, które podejmują się wprowadzania chorału do liturgii. Nie zabrakło podczas wykładu dociekań nad różnorodnością sporów doktrynalnych wokół chorału. Puentą rozważań p. Marcina było stwierdzenie o konieczności wspólnego praktykowania chorału, które powinno oprzeć się wszelakim sporom i podziałom.

W najbliższym numerze „Biuletynu Ośrodka Liturgicznego”, poświęconym właśnie chorałowi, zamieszczone zostaną artykuły o. Błażeja Matusiaka i p. Marcina Bornusa-Szczycińskiego, dotyczące kwestii poruszonych w ich wykładach.

Sesja poświęcona chorałowi zakończy się w piątek, 17 sierpnia, dyskusją panelową o przyszłości śpiewu gregoriańskiego („Chorał jutro”, g. 15.00), w której weźmie udział m.in. o. Bernard Sawicki OSB, opat tyniecki. Serdecznie zapraszamy.

o. Blazej

Konferencja

o. Blazej

Konferencja

foto Monika Mystkowska

Eliza Litak

Zobacz także