Dobre słowa, piękne obrazy

Kilka lat temu obejrzałem Dni niebios Terrence’a Malicka, film z lat 70. tego reżysera, który niezmiernie rzadko staje za kamerą. Później sięgnąłem po wszystko, co było dostępne: w sumie trzy filmy (z bodajże czterech). A dziś kolejny, najnowszy: Drzewo życia. Idąc do kina nie spodziewałem się aż tylu biblijnych odniesień, aż takiego nasączenia słowami modlitwy – i tej pełnej ufności, i tej, która wadzi się z Bogiem.

Dni niebios zachwycały zestawieniem ludzkiej historii z malarskim przedstawieniem przyrody. Tam natura w różnorodności przejawów – szerokie łany zbóż, nagły atak szarańczy – tworzyła tło opowieści. W Drzewie życia tak jest tylko po części. Do scen z życia pewnej rodziny w latach 50. dochodzą obrazy wszechświata oraz Ziemi w czasach sprzed stworzenia człowieka. Te ostatnie obrazy mogą zbijać z tropu, oszołamiać albo irytować jako oderwane od narracji. Myślę, że najlepiej przyjąć je jako część reżyserskiego zamysłu – tło, na którym toczy się refleksja o ludzkim życiu i zaufaniu do Dawcy życia.

Co widzimy i co przeżywamy? Jest piękna i dobra matka – ucieleśnienie piękna, otwartości, zaufania i dobroci. Jest ojciec – surowy, ale bynajmniej nie sprowadzony do antytezy swojej małżonki. Są bracia – odkrywające świat niemowlęta, a potem dorastający chłopcy. Jest Bóg, są ludzie, jest zło i dobro, pójście za głosem łaski i za instynktem natury. Jest grzech i jego skutki.

Ze wszystkich obrazów w tym filmie najpiękniejsze dla mnie były spojrzenia na matkę. Tak patrzy zachwycone dziecko, dla którego jego mama jest najpiękniejsza. Tak patrzy zakochany mężczyzna. A może tak patrzy Bóg?

Film-medytacja. Może ktoś chciałby o nim porozmawiać? Zapraszam.