Na ten nowy rok

100, czyli gromka pieśń dziękczynna - na koniec i na początek

Na przełom lat proponuję pieśń, która nie jest hymnem noworocznym, ale z wielu względów na tę okoliczność się nadaje. Po pierwsze, jest to śpiew dziękczynny. Po drugie, poniżej zamieszczam parę niezwykle uroczystych opracowań tej pieśni. Takie świąteczne, ozdobne wersje są jak gdyby wydobywaniem energii ukrytej w prostej melodii. Życzmy sobie nawzajem, żebyśmy z Bożą pomocą umieli odnajdywać sens ukryty w tym, co codzienne i szare, a nieraz nawet smutne i bolesne.

Old Hundred – pod tą nazwą jest znana w świecie anglosaskim. Pod tym tytułem pieśń widnieje w śpiewniku Sacred Harp. Mogłoby się wydawać, że nazwa pochodzi od dawnego miejsca w śpiewniku (czyli coś jak gdyby Dawniej strona 100), tymczasem tytuł wziął się stąd, że na tę melodię śpiewano z dawien dawna psalm 100 w takim oto poetyckim przekładzie Williama Kethe’a:
 
All people that on earth do dwell,
Sing to the Lord with cheerful voice.
Him serve with fear, His praise forth tell;
Come ye before Him and rejoice.
 
The Lord, ye know, is God indeed;
Without our aid He did us make;
We are His folk, He doth us feed,
And for His sheep He doth us take.
 
O enter then His gates with praise;
Approach with joy His courts unto;
Praise, laud, and bless His Name always,
For it is seemly so to do.
 
For why? the Lord our God is good;
His mercy is for ever sure;
His truth at all times firmly stood,
And shall from age to age endure.
 
To Father, Son and Holy Ghost,
The God Whom Heaven and earth adore,
From men and from the angel host
Be praise and glory evermore.
 
Wersja z Sacred Harp jest krótsza, a jej tekst to zachęta do głośnego chwalenia Boga, co można usłyszeć na nagraniu z zeszłorocznego Camp Fasola, letniej szkoły muzyki shape-note. W śpiewniku intryguje wzmianka o pochodzeniu melodii i czasie jej powstania: Psaumes de David, 1551. A więc jest to melodia z hugenockiego psałterza wydanego w połowie XVI wieku w Genewie. Kto by chciał sobie poczytać o pochodzeniu melodii oraz o jej niemieckiej wersji, niech uda się do znakomitej strony poświęconej kantatom Bacha. A kogo zaciekawiła pierwotna wersja pieśni, wiadomości znajdzie tutaj.
 
Ralph Vaughan-Williams przyodział pieśń w bogatą szatę – chór, instrumenty dęte, organy… Nic dziwnego, jest to wersja koronacyjna, przeznaczona na inaugurację panowania Elżbiety II (co łatwo można i warto sprawdzić). Jak widać, ambitni muzycy chętnie sięgają po to opracowanie, a pieśń jest ogólnie znana. Polecam!
 
Na koniec wersja zaczerpnięta z kantaty 130 Jana Sebastiana Bacha. To kantata przeznaczona na dzień św. Michała. Jej klamrą są strofy chorału, których treść to uwielbienie Boga wraz z aniołami. Oto więc początkowy chór kantaty 130 i jej zakończenie.

Wpisy blogowe i komentarze użytkowników wyrażają osobiste poglądy autorów. Ich opinii nie należy utożsamiać z poglądami redakcji serwisu Liturgia.pl ani Wydawcy serwisu, Fundacji Dominikański Ośrodek Liturgiczny.

Zobacz także

Błażej Matusiak OP

Błażej Matusiak OP na Liturgia.pl

Urodzony w 1970 r., dominikanin, filolog klasyczny, teolog, doktor muzykologii, duszpasterz, katecheta, recenzent muzyczny, eseista i tłumacz, mieszka w czeskiej Pradze, gdzie opiekuje się polską parafią. Publikacje: Hildegarda z Bingen. Teologia muzyki (Kraków 2003); recenzje płytowe w Canorze, cykl audycji „Musica in Ecclesia” w Radiu Józef.