O czytaniu i mówieniu

Uwagi na marginesie wspólnego czytania Ewangelii według Marka

Czytamy sobie ze studentami Ewangelię Markową. Kawałeczek po kawałeczku, powoli. Przynoszę grecko-łacińskie wydanie Nestle-Alanda. Grecka gramatyka dawno zapomniana, nowa transkrypcja wciąż dla mnie szokująca (gdy widzę "psukhe", przecieram oczy ze zdumienia) i pokornie przyznaję, że żaden ze mnie hellenista, choć pracę pisałem – wieki temu – z Platona, ale dzielę się tym, co wychwytuję, podnosząc z szacunkiem poszczególne słowa.

Śledzimy miejsca paralelne i przy tej okazji zauważyłem dziś coś ciekawego. Mianowicie formuła "Kto ma, temu będzie dodane…" pojawia się u synoptyków w bardzo różnych kontekstach – to wiadomo. Zresztą całe nasze dzisiejsze czytanie (Mk 4, 21-25) ma paralele mocno rozrzucone w Mt. Nie zaczytuję się pracami egzegetów, ale zdaje mi się, że przy takich okazjach wciąż się mówi o zbiorze logiów, z którego mieli korzystać redaktorzy Ewangelii. A więc: sięgali np. po wspomniane zdanie po to, żeby nim spuentować przypowieść o talentach (Mt) albo zakończyć rozważanie o słuchaniu (Mk). Nie pamiętam, czy egzegeci widzą w takich zabiegach działanie samego mówcy – Jezusa. Jako kaznodzieja wiem z doświadczenia, że tak się właśnie robi: wielokrotnie używa się tych samych sformułowań (zdań, metafor, przypowieści), nieraz przy tym zmieniając ich zastosowanie. Nie zdziwiłbym się, gdyby domniemana praca redakcyjna okazała się w istocie wiernym zapisem danej wypowiedzi Mistrza.

A dla pożytku Czytelników polecam takie oto zestawienia: Mk 4, 24-25 / Mt 13, 10-17 oraz Mk 4, 24 / Mt 7, 1-5. To drugie zestawienie jest wyrazistsze, kiedy pominie się ewentualne śródtytuły, a cytat z Marka przeczyta w całym kontekście (może aż 4, 1-25 albo tylko 21-25). To fascynujące, jak różna tematyka może być opisana tą samą metaforą.

PS Czy może ktoś z Czytelników wie, czy coś ważnego napisano o kaznodziejstwie (czy wręcz retoryce) Chrystusa, o Jego sposobie głoszenia? Czy też egzegeza wciąż więcej uwagi poświęca rekonstruowaniu procesu spisywania Ewangelii?


Wpisy blogowe i komentarze użytkowników wyrażają osobiste poglądy autorów. Ich opinii nie należy utożsamiać z poglądami redakcji serwisu Liturgia.pl ani Wydawcy serwisu, Fundacji Dominikański Ośrodek Liturgiczny.

Zobacz także

Błażej Matusiak OP

Błażej Matusiak OP na Liturgia.pl

Urodzony w 1970 r., dominikanin, filolog klasyczny, teolog, doktor muzykologii, duszpasterz, katecheta, recenzent muzyczny, eseista i tłumacz, mieszka w czeskiej Pradze, gdzie opiekuje się polską parafią. Publikacje: Hildegarda z Bingen. Teologia muzyki (Kraków 2003); recenzje płytowe w Canorze, cykl audycji „Musica in Ecclesia” w Radiu Józef.