Ormiańskie prymicje w Polsce

W dniach 14-28 czerwca br. w Polsce przebywać będzie Wartapet Petros (Ernest Yesayan), który 22 maja br. przyjął święcenia kapłańskie w Giumri w Armenii.

Skomentuj

Jego Msze św. prymicyjne dla polskich wspólnot ormiańskich odbędą się w:

– Radwanowicach – środa, 15 czerwca, o godz. 10.00
– Warszawie – sobota, 18 czerwca, o godz. 13.00, kaplica Res Sacra Miser, Krakowskie Przedmieście 62
– Krakowie – niedziela, 19 czerwca, o godz. 12.00, kościół Bożego Miłosierdzia (ul. Smoleńsk).
Ponadto, prymicje będą miały miejsce również we Wrocławiu (25 czerwca), Oławie, Gdańsku, Rzeszowie.

Według tradycji, chrześcijaństwo w Armenii wprowadzili w I w. św. Bartłomiej Apostoł oraz św. Tadeusz. Od początku IV w. stało się tam ono religią państwową. Tamtejszy Kościół wypracował własny język liturgiczny – staroormiański (tzw. grabar), na który na pocz. V w przetłumaczono Pismo Święte. W VI w. natomiast, Ormiański Kościół Apostolski oddzielił się od Kościoła powszechnego. Jego hierarchowie odrzucili postanowienia Soboru Chalcedońskiego (451 r.) i pozostali przy monofizytyzmie. Później, Kościół ten ulegał wielu podziałom, dlatego też dzisiaj obok ortodoksyjnej (monofizyckiej) odmiany, istnieją też ormiańskie kościoły katolickie, a także odłamy protestanckie.

Ortodoksyjny Kościół Ormiański zachowuje uchwały trzech pierwszych soborów powszechnych: nicejskiego, konstantynopolitańskiego i efeskiego. Obrządek ormiański pochodzi głównie od świętego Bazylego z Cezarei i bardzo przypomina obrządek grecki, od którego różni się tylko szczegółami, spośród których najbardziej charakterystyczny wydaje się "pocałunek pokoju" w trakcie mszy. Występuje w dwóch odmianach terytorialnych: libańskiej i lwowskiej.

W 1997 r., goszczący w Rzymie patriarcha eczmiadzyński ("patriarcha wszystkich Ormian", mający nad nimi honorowe zwierzchnictwo) Karekin I Sarkisjan podpisał wspólną deklarację chrystologiczną z papieżem Janem Pawłem II, w której przyjął chalcedońską (katolicką) naukę o osobie Chrystusa, odrzucając w ten sposób monofizytyzm. Krok ten spotkał się jednak z ostrym sprzeciwem ortodoksyjnego duchowieństwa.

Kościół ormiański liczy obecnie około 6 mln wiernych, żyjących głównie w Armenii (3,4 mln). Działa również wśród ormiańskiej diaspory na całym świecie, najliczniejszej w państwach byłego ZSRR (1,1 mln) i w USA (0,5 mln) [dane z 1987]. Obecnie patriarchą eczmiadzyńskim jest Karekin II Nersisjan.

Od XI w., po upadku państwa ormiańskiego, jego ludność masowo opuszczała ojczyznę. Wówczas Ormianie dotarli do Kijowa i Lwowa. Od połowy XIV w., po przyłączeniu Lwowa, znaleźli się w obrębie państwa polskiego. Później, do Polski docierały też kolejne fale emigracji ormiańskiej. Przeważnie bardzo dobrze asymilowali się w polskim społeczeństwie. W połowie XVII w. polscy Ormianie zawarli unię religijną z Rzymem Uznali wówczas prymat papieża i odrzucili monofizytyzm, zachowali jednak własny obrządek i własny język liturgiczny.

W XVIII i XIX w. kościoły ormiańskie były nieraz jedynymi kościołami katolickimi w mniejszych miejscowościach kresowych, zatem Polacy – z braku własnych – do nich uczęszczali na nabożeństwa. Kazania były w nich głoszone po polsku, jako że język ormiański był przez polskich Ormian coraz mniej używany. Warto też wspomnieć, że autorem tekstów do tak znanych pieśni kościelnych jak Nie opuszczaj nas i Chwalcie łąki umajone był ormiański ksiądz Karol Antoniewicz, zaś kompozytorem melodii Chorału Kornela Ujejskiego – Ignacy Nikorowicz.

Po II wojnie światowej, Ormianie zmuszneni byli opuścić Ziemie Wschodnie i osiedlali się w Polsce centralnej i zachodniej. Obecnie ich większe skupiska występują w: Krakowie, Gdańsku, Warszawie, Poznaniu, Wrocławiu, Opolu, na Górnym Śląsku.

Kościół ormianokatolicki jest najmniejszym z Kościołów katolickich w Polsce. Jego ordynariuszem jest prymas Józef Glemp. Duszpasterzem wszystkich Ormian w Polsce mianowany został 16 października 2002 ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski z Krakowa.

Źródła: Wikipedia, www.ormianie.pl

Eliza Litak

Udostępnij

Udostępnij ten artykuł

REKLAMA

Zobacz także