Paliusz – oznaka władzy arcybiskupa-metropolity

Paliusz wręczany przez papieża 29 czerwca, w uroczystość świętych Apostołów Piotra i Pawła, jest oznaką władzy mianowanych w ciągu minionego roku arcybiskupów-metropolitów. Paliusz jest długą zamkniętą wstęgą, wykonaną z białej wełny, ozdobioną sześcioma krzyżami z czarnej wełny, nakładaną przez głowę i spływającą na piersi i plecy.

Prawo jego noszenia mają papież – w całym Kościele oraz arcybiskupi-metropolici – tylko na terenie ich prowincji kościelnych podczas uroczystych liturgii. Paliusz, który 29 czerwca otrzymał m.in. abp Stanisław Dziwisz, nowy metropolita krakowski, jest symbolem więzi łączących pasterzy tych prowincji z Kościołem powszechnym i jego pasterzem, czyli biskupem Rzymu.

Słowo „paliusz” (pallium) pochodzi z języka łacińskiego i oznacza „okrycie”, „płaszcz”. Było ono określeniem wierzchniego okrycia Rzymian. Od VI wieku używane było w stosunku do okrycia, jakie papieże ofiarowali określonym biskupom jako specjalne wyróżnienie. Od połowy IX w. arcybiskupi byli zobowiązani zwracać się z prośbą do papieża o przyznanie im paliusza. Dopiero wówczas mogli pełnić urząd metropolity.

Dziś paliusz to wełniana wstęga o szerokości 4-6 cm, z sześcioma czarnymi krzyżami wyszytymi jedwabiem, którą arcybiskup metropolita nakłada na ramiona w czasie sprawowania liturgii na ornat. Paliusze wykonywane są z wełny dwóch baranków pobłogosławionych przez Papieża w dniu liturgicznego wspomnienia św. Agnieszki, czyli 21 stycznia. Noszą je metropolici, patriarchowie, a także sam Papież, który jest metropolitą rzymskiej prowincji kościelnej i patriarchą Zachodu.

Według zachowanych źródeł pierwszym, który otrzymał tę część stroju liturgicznego od papieża, był Cezary, biskup Arles, w r. 513 – od Symmacha (498-514). Od połowy IX w. przyjął się zwyczaj wręczania paliuszy – osobiście przez papieży lub za pośrednictwem wysłanników (prokuratorów) – metropolitom w ciągu trzech miesięcy od konsekrowania ich.

Obecnie kolejni papieże przekazują paliusze arcybiskupom zwykle raz w roku w Watykanie w uroczystość św. apostołów Piotra i Pawła, która jest świętem Kościoła rzymskiego. Ale zdarzają się wyjątki, gdy papież wręcza paliusz np. w czasie swej podróży zagranicznej.

na podst. KAI

 

Udostępnij

Udostępnij ten artykuł

REKLAMA

Zobacz także