Pieśni apokaliptyczne (IV)

Amen, czyli spełnienie

Zwieńczeniem Mesjasza są dwa chóry. Pierwszy – do słów z Apokalipsy (5, 12-13):

Baranek zabity jest godzien otrzymać potęgę i bogactwo, i mądrość, i moc, i cześć, i chwałę, i błogosławieństwo.

Zasiadającemu na tronie i Barankowi błogosławieństwo, i cześć, i chwała.

Ostatni chór to odpowiedź czterech stworzeń znajdujących się  pośrodku tronu i dookoła tronu (Ap 4, 6-8), ich Amen (Ap 5, 14).

Zakończenie oratorium jest więc wiernym odwzorowaniem kilku wersetów z Apokalipsy, opisujących niebiańską liturgię. Zarazem jest to coś znacznie, znacznie donioślejszego. Poprzestańmy na ostatnim chórze, Amen (tu można go posłuchać, a tu są nuty). Handel wybrał dla niego postać fugi. Z jednego motywu, z jednego głosu, rozwija się pieśń podejmowana przez wszystkich: tak głosy ludzkie, jak i instrumentalne. Razem z kompozytorem jesteśmy u styku czasu i wieczności. To zarazem stworzenie świata, i jego dopełnienie. Mało tego: wprawdzie fuga musi mieć swój początek i koniec (i tym się różni od kanonu), a jej rozwój obrazuje ciąg przemian i nieraz ma charakter dramatyczny, ale przecież ciągłe powracanie tematu kojarzy się z wyobrażeniem wieczności – niezmiennej, ale pełnej życia. A generalna pauza przed kodą? Jakże mocno brzmi ta chwila ciszy, zwłaszcza kiedy słucha się całego oratorium. Ale ten moment działa także wtedy, kiedy ostatni chór jest jedyną słuchaną częścią dzieła.

Alfa i Omega, Początek i Koniec, Amen – Świadek Wierny. Czyż ostatni chór Mesjasza nie jest swoistym streszczeniem utworu, próbą namalowania ikony Chrystusa pokazującej zarówno Jego nieskończoność, jak i uniżenie, bóstwo i człowieczeństwo?

Dobrze o tym wszystkim pomyśleć dziś, kiedy cieszymy się darem Ducha Świętego, Ducha Chrystusowego. Oto Zielone Święta – święta pierwotnej zieleni, święta viriditas – tej zieleni, którą Hildegarda widziała w każdym stworzeniu jako znak stwórczej wszechmocy Boga.


Wpisy blogowe i komentarze użytkowników wyrażają osobiste poglądy autorów. Ich opinii nie należy utożsamiać z poglądami redakcji serwisu Liturgia.pl ani Wydawcy serwisu, Fundacji Dominikański Ośrodek Liturgiczny.

Zobacz także

Błażej Matusiak OP

Błażej Matusiak OP na Liturgia.pl

Urodzony w 1970 r., dominikanin, filolog klasyczny, teolog, doktor muzykologii, duszpasterz, katecheta, recenzent muzyczny, eseista i tłumacz, mieszka w czeskiej Pradze, gdzie opiekuje się polską parafią. Publikacje: Hildegarda z Bingen. Teologia muzyki (Kraków 2003); recenzje płytowe w Canorze, cykl audycji „Musica in Ecclesia” w Radiu Józef.