Pragnąc tylko Bogu się podobać

Czasy św. Benedykta wydają się odległe, ale w gruncie rzeczy są nam pod wieloma względami bardzo bliskie. Gdy przyszedł na świat w 480 r. w Nursji we Włoszech, wielkie Imperium Rzymskie było już pogrążone w głębokim kryzysie politycznym i moralnym, a z północy, wschodu i zachodu nacierały nań coraz śmielej barbarzyńskie plemiona. Równocześnie był to jednak czas umacniania się w Kościele wielkiego ruchu religijnego zwanego monastycyzmem, a także był to czas naznaczony osobistościami wielkich papieży, zwłaszcza Leona i Grzegorza. Te wszystkie okoliczności wydają się być nieobce ludziom XXI wieku.

Kim był święty Benedykt i jak zdołał się odnaleźć w swojej epoce? Czytając drugą księgę Dialogów św. Grzegorza Wielkiego – najwcześniejszą ze znanych nam biografii świętego – można zauważyć, że był to człowiek wielkiej świętości, którego jednak nie oszczędziły życiowe porażki. Odbywając w Rzymie studia (najlepsze, jak na owe czasy: gramatykę i retorykę), bardzo się rozczarował tym, co tam zobaczył. Zorientował się, jak łatwo może ulec zepsuciu moralnemu Rzymu, i zdecydował się studia przerwać, a także całkowicie odsunąć się od świata. Pragnąc tylko Bogu się podobać (Dialogi, ks. II, Prolog) zamieszkał w pustelni niedaleko miejscowości Subiaco, a jedynym człowiekiem, który wiedział o jego pobycie na tym miejscu, był mnich Romanus.

Jednak prawdziwa i szczera świętość niedługo się potrafi ukryć przed światem. Po trzech latach życia w samotności przyszli do Benedykta mnisi pobliskiego klasztoru w Vicovaro i poprosili go, żeby został ich przełożonym. Nie wiedzieli jednak, o co proszą: Benedykt okazał się tak wymagającym opatem, że o mało co nie został otruty przez własnych współbraci winem zaprawionym trucizną.

Mimo tak trudnego początku życia wspólnotowego Benedykt uznał, że właśnie ten sposób życia najpełniej odpowiada wymaganiom Ewangelii, i opuściwszy Vicovaro założył w pobliżu Subiaco dwanaście małych klasztorów, w których zgromadził wszystkich tych, którzy pragnęli żyć tak, jak on. Jednak i tam dosięgła go ludzka zawiść, i to ze strony kapłana imieniem Florencjusz. Jednak i tym razem Benedykt ustąpił: odszedł na górę Cassino i tam, około 529 r., na miejscu pogańskiej świątyni, zbudował najsłynniejszy dziś klasztor benedyktyński. Najprawdopodobniej właśnie tam napisał swoją Regułę, która stała się normą życia dla wielu pokoleń mnichów i jednym z kamieni węgielnych kultury europejskiej.

Za dzień śmierci Benedykta uważa się 21 marca 547 r.; tak też w kalendarzu benedyktyńskim jest obchodzony jako dzień jego przejścia do nieba. Natomiast wspomnienie patrona Europy w dniu 11 lipca wiąże się z przeniesieniem szczątków św. Benedykta ze zniszczonego przez Longobardów (577 r.) klasztoru na Monte Cassino do opactwa Saint-Benoit-sur-Loire we Francji, dokąd w 673 r. przeniósł je tamtejszy opat Mummolus ustanawiając tym samym święto przeniesienia relikwii św. Benedykta. Archeolodzy twierdzą jednak, że francuscy mnisi nie zabrali wszystkich kości świętego do Francji, część nich została na górze kasyneńskiej i dlatego relikwie Patriarchy zachodu mogą być czczone w obu klasztorach.

Br. Jakub OSB
benedyktyn z Klasztoru Zwiastowania
w Biskupowie na Śląsku Opolskim

 

Zobacz także