Synod Biskupów: Ogłoszono roboczą wersję „Propozycji”

Synod Biskupów, poświęcony Pismu Świętemu, dobiega końca. 25 października przed południem na 23., ostatniej już kongregacji generalnej, przedstawiono w auli propozycje ojców synodalnych. Posłużą one do przygotowania przez papieża przyszłej adhortacji apostolskiej. Ich oficjalny tekst zredagowano po łacinie.

Skomentuj

Zgodnie z regulaminem Synodu są one przeznaczone dla Ojca Świętego, a nie do opublikowania. Ale Benedykt XVI również tym razem – podobnie, jak przed trzema laty po zgromadzeniu synodalnym o Eucharystii – zezwolił na podanie „Propositiones” do wiadomości. Sekretariat Generalny udostępnił je w nieoficjalnym, doraźnym tłumaczeniu włoskim.

We wprowadzeniu do „Propozycji” przypomniano znaczenie, jakie dla odnowy biblijnej w Kościele katolickim miała uchwalona ponad 40 lat temu przez Sobór Watykański II konstytucja dogmatyczna „Dei Verbum”. Obecnie, w dwa tysiące lat od narodzin św. Pawła Kościół odczuwa potrzebę pogłębienia tajemnicy Słowa Bożego w różnych sytuacjach duszpasterskich. Synod pragnie, aby wszyscy wierni wzrastali w świadomości tajemnicy Chrystusa, jedynego zbawiciela i pośrednika między Bogiem a ludźmi, a Kościół – odnowiony pobożnym wsłuchaniem się w Słowo Boże – mógł podjąć nową misję, przepowiadając Dobrą Nowinę wszystkim ludziom.

Z kolei dokument przedstawia 55 propozycji Synodu podzielonych na trzy części. W pierwszej z nich, mówiącej o Słowie Bożym w wierze Kościoła, przypomniano, że Słowo to przede wszystkim Osoba Syna Bożego, Jezus Chrystus i oznacza dużo więcej niż samo tylko Pismo. Kościół, kierowany przez Ducha Świętego, strzeże i zachowuje Słowo Boże w swojej żywej Tradycji, przekazując je ludzkości przez przepowiadanie, sakramenty i świadectwo życia. Zadaniem duszpasterzy jest wychowywanie wiernych, aby pojmowali różne znaczenia Słowa Bożego.

Ojcowie podkreślili dialogiczny charakter Objawienia, zaznaczając potrzebę otwarcia umysłu i serca na działanie Ducha Świętego, obecnego w Biblii. Człowiek odpowiada Bogu w pełnej wolności i posłuszeństwie wiary, idąc za wzorem Matki Bożej. Duszpasterze winni przypominać wszystkim ochrzczonym o roli Ducha Świętego w natchnieniu, interpretacji i rozumieniu Pisma. Nie należy zaniedbywać patrystycznej lektury Biblii, która wyróżnia sens zarówno dosłowny, odczytywany w świetle egzegezy naukowej, jak i duchowy, w łączności z jedną i niepodzielną wiarą Kościoła.

Podkreślając ścisłą więź Słowa Bożego z Eucharystią i proponując rozwój refleksji teologicznej nad sakramentalnością Słowa Bożego, ojcowie synodalni piszą: „Bez uznania realnej obecności Pana w Eucharystii nie można zrozumieć Pisma Świętego”. Zwracają uwagę na znaczenie Słowa Bożego w pojednaniu człowieka z Bogiem i nawróceniu. Dotyczy to zwłaszcza sakramentów pojednania i namaszczenia chorych. „Kościół powinien być wspólnotą, która pojednana przez to Słowo, którym jest Jezus Chrystus, proponuje wszystkim przestrzeń pojednania, przebaczenia i miłosierdzia”- czytamy w 8 punkcie „Propozycji”.

Synod wzywa katolików, aby byli przykładem pojednania i starali się budować sprawiedliwe i pokojowe społeczeństwo. Zachęca do pobożnej lektury Pisma i wyraża życzenie, aby każdy katolik miał egzemplarz Biblii i aby mógł korzystać z odpustu związanego z jej pobożną lekturą. Podkreśla ponadto ścisłą więź Starego i Nowego Testamentu. W kaznodziejstwie i katechezie należy zwracać należną uwagę na Stary Testament, właściwie wyjaśniając jego treść w kontekście historii zbawienia. Trzeba też pomóc Ludowi Bożemu w dowartościowaniu go w świetle wiary w Pana Jezusa. Ojcowie synodalni przypomnieli, że nie tylko należy otoczyć ubogich miłością, lecz także winni oni otrzymać Ewangelię i o niej świadczyć. „Powołaniem duszpasterzy jest ich wysłuchiwanie, uczenie się od nich i prowadzenie ich w wierze, motywowanie, aby byli panami swego losu” – stwierdza 11 punkt dokumentu.

Synod postuluje, aby Kongregacja Nauki Wiary pełniej wyjaśniła pojęcie natchnienia i prawdy Pisma Świętego. Oddzielny fragment poświęcono prawu naturalnemu, wpisanemu w serce każdego człowieka. W obliczu wyzwań współczesności i niezwykłego rozwoju nauki, a także zamieszania etycznego zwrócono uwagę, aby wszyscy głoszący w Kościele Słowo Boże ukazywali znacznie rozpoznawania nakazów prawa naturalnego i jego roli w formowaniu sumień.

Druga część „Propozycji” dotyczy Słowa Bożego w życiu Kościoła. Podkreślono w niej ścisłą więź Słowa i liturgii, zwłaszcza w Eucharystii, liturgii godzin oraz nabożeństwach roku liturgicznego. Ojcowie synodalni wydali szereg zaleceń szczegółowych, m.in. w sprawie właściwej formacji lektorów i lektorek, zachowania milczenia po lekturze oraz podkreślili szczególną odpowiedzialność celebransów. Podczas każdej Mszy św. z udziałem ludu powinna być głoszona homilia, toteż należałoby przygotować dyrektorium homiletyczne. Synod widzi potrzebę ponownego spojrzenia na treść lekcjonarza mszalnego, aby zastanowić się, czy obecny dobór czytań odpowiada misji Kościoła we współczesnym świecie. Zaznacza, że ewentualna ich rewizja powinna być dokonywana we współpracy z innymi Kościołami, które posługują się tym samym lekcjonarzem.

Ojcowie synodalni z uznaniem wyrażają się o roli kobiet w przekazywaniu wiary i pragną, aby mogły one uczestniczyć w posłudze lektorskiej. W obliczu braku kapłanów i w sytuacji, w których katechiści świeccy prowadzą niedzielne nabożeństwa Słowa Bożego, "Propozycje postulują" wypracowanie dyrektoriów celebracji, pozwalających na wyraźne odróżnienie takich nabożeństw od Eucharystii. Jednocześnie podkreślają znaczenie nabożeństw Słowa Bożego dla owocności życia chrześcijańskiego.

Synod pragnie, aby umożliwić świeckim udział w Liturgii Godzin, aby była ona modlitwą całego Kościoła. Podkreśla rolę rodziny w głoszeniu Słowa Bożego: „Trzeba wspierać małżonków w ich trosce o rozwój modlitwy rodzinnej, domowego nabożeństwa Słowa, w czytaniu Pisma Świętego czy w innych formach modlitwy” – stwierdzili ojcowie synodalni. Zachęcili do rozwijania pobożnej lektury Biblii i ścisłego powiązania katechezy ze Słowem Bożym oraz zaapelowali o zapewnienie wspólnotom kontemplacyjnym odpowiedniej dla ich misji formacji biblijnej i teologicznej.

Oddzielną część „Propozycji” stanowią wskazania dotyczące egzegezy, roli Pisma w formacji chrześcijan i w dialogu ekumenicznym. Synod podkreśla konieczność łączenia studium historycznego świętych tekstów z ich wymiarem teologicznym. Widzi konieczność dialogu i regularnych spotkań pasterzy, egzegetów i teologów, aby umacniać ich komunię w służbie Słowu Bożemu. Apeluje o rozwój duszpasterstwa biblijnego, które powinno być obecne w każdej formie życia Kościoła. Ojcowie synodalni są przekonani, że każdy kapłan powinien codziennie karmić się Pismem Świętym, a formacja biblijna powinna znaleźć dla siebie właściwe miejsce w przygotowaniu seminarzystów.

Dokument proponuje tworzenie ośrodków formacji biblijnej dla świeckich i zwrócenie należytej uwagi na rolę Biblii w duszpasterstwie młodzieży, aby pomóc jej w rozpoznaniu swego powołania. Synod jest przekonany o istotnym znaczeniu Pisma Świętego dla budowania jedności chrześcijan oraz popiera współpracę międzywyznaniową w dziedzinie tłumaczenia i upowszechniania Biblii a także wspólne nabożeństwa Słowa Bożego. Wyraża wdzięczność za obecność delegatom bratnich Kościołów, a zwłaszcza patriarsze Bartłomiejowi I za wspólną celebrację nieszporów w Kaplicy Sykstyńskiej i za jego słowa skierowane do ojców synodalnych.

W trzeciej części „Propozycji”, dotyczącej Słowa Bożego w misji Kościoła, ojcowie synodalni podkreślili, że wszyscy ochrzczeni powołani są do głoszenia Słowa Bożego. Jednym z nowych zadań jest rola migrantów, którzy nie tylko mają prawo do usłyszenia Ewangelii, ale także powinni zajmować należne im miejsce w jej przepowiadaniu. Apelują do wiernych zaangażowanych w życiu społecznym i politycznym, aby świadczyli o Słowie Bożym, a ich działania były poszukiwaniem prawdziwego dobra dla wszystkich i przepełnione troską o poszanowanie godności każdego człowieka. Synod jest przekonany, że w tej dziedzinie politycy chrześcijańscy muszą mieć odpowiednią formację, zgodnie z zasadami nauki społecznej Kościoła.

Ojcowie synodalni zwrócili uwagę na rolę sztuki, która – inspirując się Biblią – powinna być narzędziem głoszenia Słowa Bożego. Podkreślili potrzebę dialogu między Biblią a kulturą, aby pomóc ludziom znaleźć odpowiedzi na pytania o sens ich istnienia. Nie trzeba się lękać proponowania Pisma Świętego niewierzącym – uważają autorzy dokumentu. Powinno być ono dostępne dzięki zróżnicowanym środkom, którymi współcześnie dysponuje człowiek, w tym telewizji, radiu czy internecie.

Synod nie poparł propozycji zorganizowania Światowego Kongresu Biblijnego, zachęcił natomiast poszczególne episkopaty, aby wprowadziły dni upowszechniania Pisma Świętego. Zdecydowanie odcięto się od fundamentalistycznych interpretacji Biblii, nie uwzględniających ludzkiego pośrednictwa w jej powstawaniu i podkreślono konieczność poszukiwania w niej przede wszystkim prawdy zbawczej. Ojcowie synodalni widzą też konieczność odpowiedniego przygotowania kapłanów w obliczu wyzwania sekt i proszą Stolicę Apostolską o dokładne zbadanie tego zjawiska.

Podkreślono aktualność misji wobec niechrześcijan. „Obowiązkiem Kościoła jest obrona prawa człowieka do słuchania Słowa Bożego, poszukiwanie najskuteczniejszych środków jego przepowiadania, nawet za cenę prześladowań” – czytamy w 49. punkcie „Propozycji”. Te same zasady obrony wolności sumienia chrześcijan, umożliwienia im wyznawania swej wiary w życiu zarówno prywatnym, jak i publicznym dotyczą stosunków z innymi religiami.

Synod wzywa do solidarności z chrześcijanami w Ziemi Świętej. Uznaje, że dialog z judaizmem należy do natury Kościoła, a żydowskie odczytanie Starego Testamentu może być owocne dla chrześcijan. Trzeba jednak pamiętać, że w osobie Chrystusa wypełniają się Pisma. Ojcowie synodalni zachęcają poszczególne episkopaty do rozwijania dialogu z Żydami. Dotyczy to także kontaktów z islamem, zwłaszcza w dziedzinie upowszechniania wartości etycznych i duchowych. Chodzi o poszanowanie życia, praw człowieka, a także odróżnienia ładu społeczno-politycznego od religijnego w promowaniu w świecie sprawiedliwości i pokoju. Ważnym tematem tego dialogu będzie także wzajemność oraz wolność sumienia i religii.

Synod wzywa ponadto do szerszego uwzględnienia w pracy duszpasterskiej Kościoła troski o środowisko naturalne człowieka oraz do wrażliwości teologicznej na wszystkie rzeczy stworzone w Chrystusie, Wcielonym Słowie Bożym. Ojcowie synodalni zapatrzeni w Maryję, modlą się do Ducha Świętego o łaskę żywej wiary w Słowo Boże, które stało się Ciałem.

inf. KAI

 

Udostępnij

Udostępnij ten artykuł

REKLAMA

Zobacz także