Szkoła Kantorów 2011/2012

Logo Szkoły Kantorów Kto to jest kantor?

Tradycje kantorskie to ukształtowane w ciągu wieków sposoby animowania wspólnego śpiewu zgromadzenia liturgicznego. To przekazywane z pokolenia na pokolenie umiejętności inicjowania śpiewu, bez użycia mikrofonu. Według dokumentów Kościoła (OWMR 2002, nr 104) zadaniem kantora jest podtrzymywanie śpiewu wspólnoty liturgicznej i kierowanie nim. Kiedy w czasie sprawowanej liturgii nie ma chóru, kantor czuwa nad inicjowaniem poszczególnych śpiewów oraz, poprzez swoją postawę, troszczy się o to, by wierni brali czynny udział w śpiewie. Kantor może pełnić również funkcję psałterzysty, którego zadaniem jest wykonywanie psalmów. Aby poprawnie pełnić tę funkcję, powinien zdobyć umiejętność prawidłowej emisji głosu, ze szczególnym uwzględnieniem czytelnej dykcji. 

Miejsce kantora jest pośród ludu, jest on jednym z uczestników śpiewu. Kantor nie próbuje pełnić roli gwiazdora. Jest raczej profesjonalistą do spraw muzyki liturgicznej, który w subtelny sposób troszczy się o obecność muzyki w liturgii. Dba o to, by śpiew liturgiczny był śpiewem całej wspólnoty, a także, by utwory nie były wykonywane na wzór śpiewów estradowych, co zniszczyłoby cel i kształt liturgii. Kantor jest roztropny w doborze repertuaru.

Wydaje się, że wszyscy wiemy, czym różni się muzyka liturgiczna od muzyki koncertowej. Niejednokrotnie jednak można odnieść wrażenie, że klarowność tego rozróżnienia ulega zatarciu. W liturgii jedynie dołączamy do celebracji, którą Boży Syn sprawuje przed swoim Ojcem, dlatego rządzi się ona prawami świętymi i to ona winna dyktować treść, charakter, kształt i formę śpiewu. Zadaniem kantora jest przywracać tę prawdę o muzyce liturgicznej, a przyjęta przez niego postawa służby generuje jedność zgromadzonych i ich zaangażowanie.

O Szkole Kantorów

Szkoła Kantorów powstała z troski o piękno śpiewu liturgicznego i z potrzeby wzmocnienia przewidzianej w dokumentach Kościoła – funkcji kantora. Wychodzi naprzeciw zarówno amatorom, zajmującym się muzyką liturgiczną, którzy z różnych przyczyn nie mogli zdobyć wykształcenia muzycznego w ramach systemu oświaty oraz osobom już wykształconym muzycznie, które chciałyby podnieść swoje kwalifikacje w zakresie muzyki liturgicznej. Pragniemy przez organizację Szkoły Kantorów stworzyć możliwość zdobycia praktycznej wiedzy muzycznej i liturgicznej. Zakładamy podniesienie kwalifikacji artystycznych uczestników i rozwój talentów. 

Szkoła Kantorów to miejsce, gdzie nacisk będzie kładziony przede wszystkim na zdobywanie umiejętności praktycznych, których rezultaty uczestnicy będą mogli realnie wykorzystać w środowiskach liturgicznych, z których się wywodzą. Posiądą wiedzę i praktyczne umiejętności, które pozwolą im na inicjowanie i prowadzenie śpiewu w zgromadzeniu liturgicznym w zakresie tradycyjnych i współczesnych śpiewów kościelnych.

Do Szkoły Kantorów zapraszamy osoby w wieku powyżej 16 lat, posiadające podstawowy słuch muzyczny, zaangażowane w śpiew liturgiczny, pragnące podnieść swoje kwalifikacje w tej dziedzinie. Zapraszamy zarówno osoby świeckie – członków grup przy parafii, duszpasterstw, prowadzących schole, dyrygentów chórów, organistów, a także: siostry, księży, kleryków, braci zakonnych. 

Cel i organizacja zajęć

Głównym celem Szkoły Kantorów jest przede wszystkim muzyczne kształcenie kantorów: uzupełnienie wiedzy, podniesienie kwalifikacji oraz przekazanie praktycznych umiejętności w dziedzinie muzyki liturgicznej.

Zajęcia pierwszego roku Szkoły Kantorów będą odbywać się przy klasztorze oo. Dominikanów w Krakowie, w czasie roku akademickiego, od października 2011 do czerwca 2012, w co drugą sobotę miesiąca, w godzinach 9.00–16.45. Uczestnicy będą podzieleni na dwie grupy – podstawową i zaawansowaną.

Uczestnik Szkoły Kantorów będzie mógł ukończyć dwuletni cykl kształcenia. Pierwszy rok – poświęcony będzie nauce podstaw muzycznych (rozpoczynamy go w październiku 2011), drugi rok służyć będzie poszerzaniu wiedzy w zakresie monodii, polifonii i tradycyjnych śpiewów ludowych (planujemy otworzyć w październiku 2012). Drugi rok będzie opcją dodatkową, już po pierwszym roku kształcenia będzie można uzyskać certyfikat kantora. 

Pedagodzy

[collapse title=”Przedmioty” collapsed=”collapsed”]

Emisja głosu

Zajęcia prowadzi Marcin Wasilewski-Kruk, absolwent Akademii Muzycznej w Krakowie, wokalista zespołu muzyki dawnej Capella Cracoviensis, dyrygent Katedry na Wawelu oraz wykładowca Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Od wielu lat zajmuje się tematyką emisji głosu i śpiewu liturgicznego w archidiecezji krakowskiej.

Zajęcia  będą miały charakter zarówno zespołowy, jak i indywidualny. Każdy zjazd to:

  • 30 min wspólnego rozśpiewania aparatu głosowego,
  • 15 min indywidualnych konsultacji, 
  • 45 min – zajęć zespołowych,

Zajęcia są tak pomyślane, aby każdy przechodzący kurs emisji głosu:

  • nauczył się ograniczać wysiłek aparatu głosowego do minimum,
  • uzyskał naturalne, charakterystyczne dla jego osoby, poprawne w estetyce brzmienie głosu w śpiewie i mowie,
  • poszerzył swoje zdolności wokalne.

Zasady muzyki i kształcenie słuchu

Zasady muzyki i kształcenie słuchu to przedmioty, które w Szkole Kantorów będą nauczane równolegle, dlatego zajęcia poprowadzi jedna osoba – St. Wykł. Pani mgr Grażyna Kowalczyk – wieloletni wykładowca Akademii Muzycznej w Krakowie, członkini zespołu ds. kształcenia słuchu.

Teorii muzyki  i kształceniu słuchu poświęcimy w sumie 44 godziny.  Zajęcia będą prowadzone zarówno w formie wykładów, jak i ćwiczeń. Każdy uczestnik zostanie wyposażony w materiały, na podstawie których będzie mógł systematycznie ćwiczyć swoje umiejętności w przerwach między zjazdami. Uwaga – zajęcia teoretyczne będą wiązały się z dużą ilością zadań domowych!

Oto wybrane tematy, z którymi zaznajomi się każdy uczestnik kursu:

  • interwały proste i złożone, 
  • trójdźwięki i ich przewroty, 
  • czterodźwięki (w tym dominanta septymowa), 
  • koło kwintowe.

Czytanie nut głosem

Czytanie nut a’vista to dla kantora bardzo ważna umiejętność. Uczestnicy Szkoły Kantorów będą się jej uczyć pod czujnym okiem mgr Rafała Maciejewskiego – śpiewaka z zawodu, absolwenta Akademii Muzycznej w Łodzi, organisty i kantora katedry łódzkiej,  wieloletniego praktyka śpiewu liturgicznego. Zajęcia będą miały charakter ćwiczeń, w tym konsultacji indywidualnych. Celem zajęć jest nauczenie się prostych sposobów nauki czytania nut głosem. Na pierwszym roku tej sztuce poświęcimy 20 godzin. 

Zespoły wokalne

Prowadzenie zespołów wokalnych wiąże się nie tylko z umiejętnością wykorzystania teorii muzyki w praktyce. To również umiejętne koordynowanie własnego ciała, czytelna komunikacja werbalna i pozawerbalna z zespołem. Tej sztuki będzie uczył o. Dawid Kusz – dominikanin, absolwent dyrygentury chóralnej, śpiewak, kompozytor wielu znanych utworów muzyki liturgicznej. Zajęcia będą pełnić rolę wstępu do zajęć na roku drugim, poświęcimy im 12 godzin.

Podstawy chorału gregoriańskiego

Chorał gregoriański  to pierwszy śpiew Kościoła. Na zajęciach w Szkole Kantorów będziemy go wspólnie odkrywać pod okiem Sławomira Witkowskiego – kantora parafii św. Jadwigi Śląskiej w Chorzowie, absolwenta Akademii Muzycznej w Katowicach, który swoją wiedzę i umiejętności doskonalił m.in. pod okiem Marcela Pérèsa z Francji, Lycourgosa Angelopoulosa z Grecji, o. Bernarda Sawickiego OSB – opata tynieckiego  oraz Marcina Bornus–Szczycińskiego i Roberta Pożarskiego – wybitnych polskich kantorów i znawców chorału. 

Zajęcia będą prowadzone w grupach, będą miały charakter zarówno wykładowy, jak i ćwiczebny. Będą pełnić rolę wstępu do zajęć na roku drugim, poświęcimy im 12 godzin.

Teologia Liturgii

Co to jest liturgia? Co kryje się pod słowami anamneza, epikleza? Jakimi prawami rządzi się muzyka liturgiczna? Kim jest kantor? Gdzie jest jego miejsce? Czy można mówić o duchowości kantora? – na te i inne pytania będzie nam próbował odpowiedzieć Tomasz Grabowski OP – dominikanin, pasjonat liturgii, prezes Dominikańskiego Ośrodka Liturgicznego, założyciel Szkoły Kantorów. Zajęcia będą obejmowały zarówno wykłady w ramach zajęć w Szkole Kantorów, jak multimedialne nagrania, do których będzie można wracać w domowym zaciszu. 

[/collapse]

[collapse title=”Zasady rekrutacji” collapsed=”collapsed”]

Kandydat do Szkoły Kantorów powinien wypełnić formularz zgłoszeniowy oraz wziąć udział w przesłuchaniu, które odbędzie się 8 października 2011, przy klasztorze oo. Dominikanów w Krakowie.

Przesłuchanie zostanie przeprowadzone przez wykładowców Szkoły Kantorów. Kandydat, za pomocą zaprezentowanego utworu oraz prostych ćwiczeń wokalno-muzycznych, powinien wykazać się posiadaniem podstawowego słuchu muzycznego oraz głosu predysponującego do pełnienia funkcji kantora.

Lista osób przyjętych do Szkoły Kantorów zostanie ogłoszona 9 października 2011.

Wymagania

  1. Przygotowanie 2 utworów a cappella lub z akompaniamentem:
    • Pieśń liturgiczna
    • Dowolny utwór muzyczny
  2. Wykazanie się umiejętnością w zakresie:
    • Odbierania i powtarzana dźwięków zagranych na fortepianie w różnych rejestrach,
    • Powtórzenia krótkiej melodii,
    • Powtórzenia krótkiego, wyklaskanego rytmu,
    • Dla zaawansowanych kandydatów: rozpoznawania interwałów i trójdźwięków.

[/collapse]

Kontakt

Wszelkich dodatkowych informacji udziela:

Agnieszka Bajda
tel. (+48) 798 248 700
szkolakantorow@liturgia.dominikanie.pl

Zobacz także informacje o Szkole Kantorów, rocznik 2012/2013

Patroni medialni

Internetowa Liturgia Godzin

Promic - Oremus

Nowy Ruch Liturgiczny

Franciszkańska 3

Zobacz także