Psalmy nie są przeznaczone do czytania, nie są też modlitwami pisanymi prozą, lecz utworami poetyckimi i pieśniami uwielbienia. Jeżeli więc niekiedy mogły być używane w formie czytań, to jednak słusznie, z uwagi na ich rodzaj literacki, nazywają się po hebrajsku tehilim, to znaczy „pieśni uwielbienia", a po grecku psalmoi, czyli „pieśni wykonywane przy dźwięku harfy". Istotnie, wszystkie psalmy mają charakter muzyczny, a to określa odpowiedni sposób ich wykonywania. Dlatego psalm musi zachować ten swój charakter również i wtedy, gdy jest odmawiany, nawet przez jedną osobę i po cichu. Bez wątpienia jest on pokarmem dla ducha, skłania jednak o wiele bardziej do poruszenia serca śpiewających i słuchających, a także tych, co grają „na harfie i cytrze".

Kto zatem prawdziwie modli się psalmem, ten rozważa wiersz po wierszu i zawsze w gotowości serca odpowiada na jego wezwanie, jak tego chce Duch Święty, który natchnął psalmistę i się stanie także natchnieniem pragnących Jego łaski. Psalmodia więc wymaga szacunku należnego majestatowi Boga, ale winna jej również towarzyszyć wewnętrzna radość i miłość, bo taka postawa odpowiada poezji sakralnej i pieśni Bożej, a nade wszystko wolności dzieci Bożych. (OWLG 103, 104)

Formą najbardziej właściwego wykonania jest śpiew. Śpiew psalmów ma na celu nie tylko podkreślenie uroczystego charakteru, ale ma się przyczyniać do ich pełniejszego zrozumienia. Toteż jeśli nawet psalmy będą recytowane w ciszy przez jedną tylko osobę, albo recytowane przez wspólnotę, to jednak zawsze należy pamiętać o tym, że ich autorzy chcieli, by towarzyszyły ich wykonaniu instrumenty muzyczne. (na podst. Liturgia Uświęcenia Czasu, Kraków 1984, s. 185)

Każdy psalm posiada w Liturgii Godzin antyfonę, która go poprzedza, nadając mu odpowiedni ton muzyczny i która jest powtarzana po zakończeniu psalmu. Antyfona, którą stanowi powszechnie zdanie wyjęte z psalmu, spełnia ważną rolę w naświetleniu rodzaju literackiego psalmu, w podkreśleniu myśli przewodniej, na którą Kościół chce zwrócić uwagę. (…) Antyfona, podkreślając znaczenie szczególnie cenných myśli i przekazując zachęty dla życia duchowego, zamienia psalm w modlitwę osobistą. Antyfony w Psałterzu tak zostały skomponowane, by nie tylko uwypuklały tematykę zasadniczą psalmów, ale by były także przystosowane do ich odśpiewania, co zresztą zadecydowało, że teksty antyfon nie zawsze dokładnie odpowiadają wersetom psalmów, z którego pochodzą. (za: Liturgia Uświęcenia Czasu, s. 113)

Więcej informacji na temat Psalmów, antyfon i sposobu ich odmawiania na brewiarz.pl.

W odprawianych w języku polskim Jutrzniach czy Nieszporach u Dominikanów antyfony prawie zawsze recytuje się na jednym dźwięku. Do Psalmów, jeśli są śpiewane, stosuje się z pewną dozą ostrożności tradycyjne tony gregoriańskie, te, które w pełnej krasie słyszymy w łacińskiej wersji Nieszporów. Melodie Psalmów, uporządkowane według ośmiu tonów gregoriańskich, w tradycji dominikańskiej różnią się minimalnie od wariantów rzymskich lub benedyktyńskich. Są przy tym stosunkowo proste.

Na szczególną uwagę zasługują Pieśni z Ewangelii. Wyróżnia się je poprzez postawę stojącą oraz odmienny sposób śpiewania. Obecnie Pieśń Zachariasza w Jutrzni oraz Pieśń Maryi w Nieszporach bywają śpiewane na melodie Psalmów, z każdym wersetem inicjowanym tak, jak werset początkowy. Tradycyjnie, w formie łacińskiej Pieśni te mają melodie w uroczystej odmianie tonów, charakteryzujące się ozdobną pierwszą częścią każdego wersetu. Przez wiele lat stosowano tę uroczystą formę śpiewu Pieśni Maryi w języku polskim, kiedy kantorem odpowiedzialnym za śpiew w Konwencie Dominikanów w Poznaniu był śp. o. Kalikst Suszyło OP. Postanowiliśmy sprawdzić, czy dziś potrafimy tak śpiewać Magnificat w języku polskim i prezentujemy tę piękną i tradycyjną formę obok wersji „psalmowej”, zachęcając nie tylko do tej łatwiejszej.

Pieśń Ap 19, 1–7 Gody Baranka

Tekst Pieśni na brewiarz.pl

Psalm 114 „Gdy Izrael wychodził z Egiptu” (psalm w tonie 1b, tydzień I, niedziela, II nieszpory)

 Tekst Pieśni na brewiarz.pl

Psalm 117 „Chwalcie Pana wszystkie narody” (psalm w tonie 4a, tydzień I, sobota, jutrznia)

Tekst Psalmu na brewiarz.pl

Pieśń Ap 15, 3–4 „Wielkie i godne podziwu są Twoje dzieła” (Pieśń w tonie 1c, tydzień I, piątek, nieszpory)

Tekst Pieśni na brewiarz.pl

Pieśń Ap 4,11 „Godzien jesteś, Panie i nasz Boże” (Pieśń w tonie 5, tydzień I, wtorek, nieszpory)

Tekst Pieśni na brewiarz.pl

Psalm 63 „Boże, mój Boże, szukam Ciebie” (Psalm w tonie 7a, tydzień I, niedziela, jutrznia)

Tekst Psalmu na brewiarz.pl

Psalm 110 „Rzekł Pan do Pana mego” (Psalm w tonie 7b, tydzień I, niedziela, II nieszpory)

Tekst Psalmu na brewiarz.pl

Psalm 15 „Kto będzie przebywał w Twym przybytku, Panie” (Psalm w tonie 8a, tydzień I, poniedziałek, nieszpory)

Tekt Psalmu na brewiarz.pl

Psalm 41 „Błogosławiony człowiek, który myśli o biednym” (Psalm w tonie 4b, tydzień I, piątek, nieszpory)

Tekst Psalmu na brewiarz.pl

Psalm 27 „Pan moim światłem i zbawieniem moim” (Psalm w tonie 8b, tydzień I, środa, nieszpory)

Tekst Psalmu na brewiarz.pl

Uważasz, że nasze treści są wartościowe?

Przekaż 1,5% podatku dochodowego na rozwój serwisu Liturgia.pl,
wpisując w zeznaniu podatkowym numer KRS: 0000 354 036

Więcej informacji
i nasz film

Wypełnij zeznanie
online za darmo

Zamów przypomnienie
kiedy chcesz

Zarekomenduj nas
swoim znajomym