Co znaczy pościć?

Piątek po Popielcu, lit. słowa: Iz 58, 1–9; Mt 9, 14–15

Zwykle myślimy o ograniczeniach w jedzeniu i piciu (chociaż post oznacza brak jedzenia w ogóle) oraz inne wyrzeczenia. Pościć to w potocznym znaczeniu odmówić sobie czegoś. Jednak w dzisiejszym pierwszym czytaniu z proroka Izajasza słyszymy wielką krytykę takiego rozumienia postu.

Post ze względów religijnych posiada wpierw wymiar duchowy: oznacza nasze zwrócenie się do Boga ponad tym, co mamy na świecie. Stąd wynika potrzeba wyrzeczenia się jako znaku a jednocześnie doświadczenia naszego oderwania od dóbr tego świata, by w sposób bardziej wolny spojrzeć na Boga i to, czego On od nas oczekuje.

Czyż nie jest raczej ten post, który wybieram: rozerwać kajdany zła, rozwiązać więzy niewoli, wypuścić wolno uciśnionych i wszelkie jarzmo połamać; dzielić swój chleb z głodnym, wprowadzić w dom biednych tułaczy, nagiego, którego ujrzysz, przyodziać i nie odwrócić się od współziomków (Iz 58,6n).

Post jest jedynie środkiem zbliżania się do Boga. Sam w sobie nie może być celem. Dlatego to uczniowie Jezusa nie poszczą i nawet nie mogą pościć, dopóki Oblubieniec jest wśród nich, dopóki Bóg jest z nimi w sposób bezpośredni. Post byłby w takiej sytuacji nie tylko sztuką dla sztuki, ale ponadto byłby wyrazem braku wiary w Jezusa. Byłoby podobnie jak w przypadku faryzejskiego podejścia do szabatu, który zabraniał czynić coś dobrego, ratować życie człowieka, uzdrowić go. Z tego właśnie względu Kościół w starożytności zabraniał postu w każdą niedzielę i w okresie wielkanocnym. Jeżeli dobrze policzymy dni Wielkiego Postu, to niedziele są wyłączone z postu.

Post ze względów religijnych posiada wpierw wymiar duchowy: oznacza nasze zwrócenie się do Boga ponad tym, co mamy na świecie. Stąd wyrzeczenie się czegoś jest znakiem oraz jednocześnie doświadczeniem naszego oderwania się od świata, by w sposób bardziej wolny spojrzeć na Boga i wsłuchać się w Jego słowo skierowanie do nas. Dlatego tak ważny jest jego przejaw w postaci: „rozerwania kajdan zła, rozwiązania więzów niewoli, wypuszczenia wolno uciśnionych i połamania wszelkiego jarzma” (zob. Iz 58,6). Doświadczenie postu jest doświadczeniem wolności, które jest jedynie wówczas autentyczne, gdy sami dajemy wolność innym. Wszelka niewola jest przejawem całkowitej zależności od świata, z którego nas wyzwala Chrystus, czyniąc nas synami i dziedzicami Boga.

Włodzimierz Zatorski OSB

Fragment książki „Rozważania liturgiczne na każdy dzień”, t. 3, Tyniec 2010. Zapraszamy do zapoznania się z ofertą Wydawnictwa Benedyktynów Tyniec.

Zobacz także