Remont bazyliki św. Mikołaja trwa od października 2018 roku. Podczas prac w grudniu ubiegłego roku, dominikanie odkryli w krypcie pod Czarną Salą dawne papieskie regaliom. Umbraculum jest formą parasola liturgicznego, będącego symbolem władzy papieskiej. Podczas sede vacante na stolicy Piotrowej umbraculum znajduje się w godle Stolicy Apostolskiej.

Za datę powstania zabytku należy przyjąć rok 1928, kiedy to papież Pius XI nadał kościołowi pw. Świętego Mikołaja tytuł Bazyliki Mniejszej, jako jedynemu kościołowi katolickiemu w gdańskim śródmieściu. Przeznaczenie umbraculum do gdańskiej bazyliki św. Mikołaja potwierdzają archiwalne fotografie oraz herb bazyliki z charakterystycznym zwieńczeniem.

Rozpiętość tkaniny ma aż 235 cm, wysokość wraz z drzewcem 389 cm. Umbraculum z Gdańska jest prawdopodobnie jednym z nielicznych oryginalnych sprzętów liturgicznych tego typu. Mechanizm umbraculum zachował się w niezmienionej technice, materiał – zgodnie z przepisami powinien być to jedwab – został miejscami zniszczony przez grzyby i pleśnie. Insygnium ukryto w krypcie na terenie klasztoru prawdopodobnie przed marcem 1945 roku, kiedy Gdańsk został zajęty przez Armię Czerwoną.

Na wniosek klasztoru, Wojewódzki Konserwator Zabytków wpisał umbraculum do rejestru zabytków województwa pomorskiego. Klasztor podejmie starania, aby jak najszybciej zabezpieczyć zabytek oraz uzyskać dotacje na prace konserwatorskie.

Umbraculum było przeznaczone wyłącznie do procesji, w których uczestniczył następca św. Piotra, jego posiadanie było przywilejem bazylik (mniejszych i większych). Pierwszym papieżem używającym ubraculum był Aleksander VI, od 1989 roku przepisy liturgiczne nie wspominają o takim wyposażeniu bazylik.

fot. Dominikanie Gdańsk

mw