Nowe bierzmowanie – recenzja książki „Franciszek Blachnicki. Ksiądz, który zmienił Polskę” Tomasza P. Terlikowskiego

„Sposób pojmowania liturgii rzutuje na koncepcję Kościoła”. Te słowa zdają się najlepiej oddawać duszpasterskie i teologiczne podejście bohatera poniższego tekstu. Jest nim człowiek, któremu osobiście wiele zawdzięczam, ale przede wszystkim jest ksiądz, który ma ogromne zasługi dla posoborowej odnowy, zarówno tej liturgicznej jak i duszpasterskiej, Kościoła w Polsce. 

Mowa tu o słudze Bożym księdzu Franciszku Blachnickim, twórcy Ruchu Światło-Życie i Krucjaty Wyzwolenia Człowieka.

W soborowym rytmie

Stworzenie ruchu, który w mniejszy lub większy sposób oddziaływał na wielką część polskiej młodzieży w czasie po Soborze Watykańskim II, nie jest z pewnością jedyną zasługą jaką można przypisać księdzu Franciszkowi. To właśnie on, tuż po zakończeniu prac soborowych poświęcił się wprowadzaniu ich w duszpasterski rytm Kościoła w Polsce w możliwie najbardziej zbliżonej do pierwotnych zamierzeń formie. Jego zaangażowanie w prace Lubelskiego Zespołu Ekspertów Odnowy Liturgii, który był w tamtym czasie swoistym „think-tankiem” dla reformy liturgii nad Wisłą jest bardzo wyraźnie widoczne choćby w pracach które przez ten zespół zostały wydane ( jak choćby artykuł Konieczność odnowy liturgii na tle jej tradycyjnej koncepcji w zbiorowej pracy Wprowadzenie do liturgii).

Propagował idee odnowy poprzez wydawanie „Biuletynu Odnowy Liturgicznej” kolportując go także własnymi siłami. Tłumaczył teksty łacińskich modlitw na język polski, współtworzył zreorganizowany Instytut Teologii Pastoralnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w ramach którego powstało w 1974 r. Studium Formacji Pastoralno – Liturgicznej formujące duchowieństwo dla odnowionej liturgii i nowego podejścia do duszpasterstwa . Organizował coroczne sympozja liturgiczno-pastoralne na których zwyczajem stało się wygłaszanie przez niego wykładu inauguracyjnego. Redagował „Pomoce dla formacji liturgicznej” oraz publikował wzorcowe teksty poświęcone liturgii na łamach „Ateneum Kapłańskiego” .

Duszpasterski praktyk

Tym, czym wyróżniał się Ksiądz Blachnicki, nie było jednak wyłącznie teoretyczne rozważanie liturgicznych zagadnień z akademickiej perspektywy. Przede wszystkim za cel postawił sobie wprowadzenie reformy liturgii do duszpasterskiej praktyki. Prowadził kursy formujące dla prezbiterów w całej Polsce oraz intensywnie zaangażował się w Krajowe Duszpasterstwo Ministrantów (później Krajowe Duszpasterstwo Służby Liturgicznej), którego też w 1967 roku został głównym duszpasterzem. Zorganizował ośrodek w Krościenku, który stał się wzorcowym punktem na mapie posoborowej odnowy liturgii i miejscem formacji nie tylko młodzieży ale także duchowieństwa. Symbolem tego zaangażowania po dziś dzień jest kaplica Chrystusa Sługi.

Ruch – przestrzeń formacji

Największym jednak dziełem, które trwale i na wiele lat odcisnęło swój ślad na polskim Kościele, jest założony przez Sługę Bożego Ruch Światło – Życie, będący przestrzenią formacji młodzieży do dojrzałości. Formacja oazowa zawiera po dziś dzień, zgodnie z ideą założyciela, wyraźny rys liturgiczny. Cała formacja deuterokatechumenalna będąca rdzeniem zaangażowania w Ruch, bazuje na „Obrzędach chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych”. Natomiast siódmym Drogowskazem Nowego Człowieka, który dla księdza Franciszka miał być „kręgosłupem” osoby uformowanej w Ruchu, jest właśnie liturgia. Dlatego też święty Jan Paweł II stwierdził, że „Ruch Światlo-Życie to eklezjologia Vaticanum II zamieniona na język praktycznego ruchu, praktycznego działania”.

Portret człowieka

Dlatego też z tak wielką radością przyjąłem dzisiejszą premierę dużej, pełnej i bardzo szczegółowej biografii Sługi Bożego Księdza Franciszka Blachnickiego, pióra Tomasza Terlikowskiego, która ukazuje się nakładem Wydawnictwa WAM dokładnie w setną rocznicę urodzin księdza Franciszka.

Po wcześniejszej lekturze biografii św. Maksymiliana Kolbego stworzonej przez tego samego autora, miałem dość duże oczekiwania, i muszę przyznać, że się nie zawiodłem. Portret ks. Blachnickiego, który diametralnie nawrócił się w celi śmierci, i dla którego wydarzenie to wyznaczyło zupełnie nowy kierunek jego drogi, przeplatany równie burzliwą XX wieczną historią Polski, sam w sobie jest już ekscytującą biografią. Zwłaszcza gdy dodamy do tego fakt, że osoba ta wywarła znaczące piętno na powojenne losy Kościoła, stworzyła Ruch, który na stałe zmienił losy katolicyzmu w Polsce.

I jak można powiedzieć, że Nowenna i obchody Tysiąclecia Chrztu Polski były odnowieniem tej łaski, tak Ruch Światło- Życie i cała oazowa formacja może być porównana do nowego bierzmowania które miało miejsce na przełomie tysiącleci w polskim Kościele.

Bez zbędnych kolorów

Autor opisuje w tej książce człowieka wielkiego heroizmu, bezgranicznego wręcz zaangażowania i tytanicznej pracy. Choć tak wyniosłe tytuły mogą sprawiać wrażenie przekoloryzowanych, to jednak wystarczy spojrzeć na karty biografii kandydata na ołtarze, by stwierdzić, że ani o cal nie mijają się z prawdą.

Osobiście wiele zawdzięczam księdzu Franciszkowi, ale z pewnością o wiele więcej zawdzięcza mu polski Kościół. Gdy w okresie po Soborze Watykańskim II na zachodzie Europy mogliśmy oglądać daleko posunięty proces laicyzacji, a reforma liturgii w wielu przestrzeniach „wymknęła się spod kontroli”, w Polsce powstał ogromny jak na naszą skalę ruch, formujący ludzi młodych, rodziny, dzieci i duchowieństwo na ścieżce solidnego rozwoju biblijnego i liturgicznego, ruch wychowujący do dojrzałej pięknej wiary i pełnego człowieczeństwa. Ruch który w swoich dziełach, mam tu na myśli Krucjatę Wyzwolenia Człowieka, miał wpływ na wychowanie do trzeźwości. Takich przestrzeni można by wymienić jeszcze wiele. Są one opisane jednak w powyższej książce, do której lektury serdecznie zachęcam.

Dziękuję Ci Księże Franciszku za tak wielki wpływ na moje życie, dziękuję Panie Tomaszu za zajęcie się tak wyjątkową postacią. A Ciebie czytelniku zachęcam do zakupu, gdyż ze wszech miar warto poznać tak wyjątkową dla Kościoła w Polsce postać.

Paweł Skubis

Wydanie: pierwsze; Rok wydania: 2021; Oprawa: miękka ze skrzydełkami; Liczba stron: 592; Wymiary: 142×202 mm; Waga: 0.7 kg; ISBN: 978-83-277-1879-2; Autor: Tomasz P. Terlikowski.

O książce

Tomasz Terlikowski kreśli opowieść z epickim rozmachem i razem z Franciszkiem Blachnickim poszukuje sensu ludzkiej egzystencji. Biografia założyciela Ruchu Światło-Życie to fascynująca historia człowieka, który wychował pokolenia Polaków i którego dzieło trwa do dziś.

O autorze

Tomasz P. Terlikowski – ur. 1974. Doktor filozofii, publicysta, tłumacz, pisarz i działacz katolicki. Był m.in. redaktorem naczelnym portal fronda.pl oraz redaktorem naczelnym i dyrektorem programowym Telewizji Republika. Autor wielu książek.


Wpisy blogowe i komentarze użytkowników wyrażają osobiste poglądy autorów. Ich opinii nie należy utożsamiać z poglądami redakcji serwisu Liturgia.pl ani Wydawcy serwisu, Fundacji Dominikański Ośrodek Liturgiczny.

Zobacz także

Paweł Skubis

Paweł Skubis na Liturgia.pl

Urodzony w 1996 r. w Biłgoraju, student teologii, ceremoniarz. Obecnie mieszka w Domu Formacyjnym PSNE w Lublinie. Pasjonuje się Słowem Bożym, liturgią i historią, ceni dobrą literaturę, formował się w Ruchu Światło-Życie, a także we wspólnocie Przyjaciół Oblubieńca. Prowadzi bloga Psie Opowieści.