Dlaczego HARFA DUCHA?!

Po przeczytaniu kilku hymnów i zlokalizowaniu kolejnych setek (sic!), zawstydzony przeprosiłem i po cichu wycofałem oskarżenie. Natomiast sam Mistrz nie tylko szybko mi wybaczył, ale przyjął i przygarnął jako giermka. Krok po kroku wtajemniczał w Pismo Święte, liturgię chaldejczyków, mnichów pustyni. Odsłaniał wołające w nim pragnienia i tęskniące rany. Pokazał świat, w którym Słowo bynajmniej nie zamilkło, gdzie wszystko co stworzone błaga o teofanię. Człowiek, będący od początku ikoną, jest miejscem i momentem chrystofanii, liturgii, drogą Kościoła. Życiodajna siła wlewa się w niego z każdą celebracją Paschy Jezusa Chrystusa. Człowieczeństwo w najmniejszych aspektach staje się źródłem wody żywej wytryskującym ku życiu wiecznemu (J 4,14).

W tej rzeczywistości śpiew i milczenie stają się uobecnianiem ponadczasowego Dialogu, Trójcy Świętej. Nie ma tam miejsca na muzykę, która nie została dotknięta i podporządkowana Passze naszego Pana. Śpiew – najbardziej ludzka z muzyk – został przyjęty przez Chrystusa razem z całym człowieczeństwem i przeprowadzony od śmierci do życia. Odtąd przebóstwiany w nas mocą Ducha Świętego staje się przestrzenią zbawienia: przyjmowania i dawania nowego życia.

Śpiew św. Efrema był zakorzeniony we wszystkich sferach człowieczeństwa. Hymny nie milkną w czasie wojny i pokoju, porażki i zwycięstwa, wołają o deszcz i dziękują za urodzaj, błagają o miłosierdzie i nawrócenie przy niegasnącym uwielbieniu.

Jaki jest śpiew, który oplata całego człowieka? Liturgia, która jest Życiem?

Diakon z Nisibis, Prorok i Słońce Syryjczyków, Kolumna Kościoła był przekonany, że to sam Bóg uczynił go swoją harfą, bo takie jest powołanie każdego, kto w Chrystusie dotknął Liturgii Źródła.

Św. Efrem Syryjczyk (ur. ok. 306 r. w Nisibis w obecnym Iraku, zm. 9 czerwca 373 r. w Edessie obecnie Urfa w Turcji). Kaznodzieja, diakon, kantor. Wybitny egzegeta Pisma Świętego i poeta. Do naszych czasów zachowały się setki jego hymnów, ponieważ już za jego życia były tłumaczone na inne języki Bliskiego Wschodu. Sozomen, historyk kościoła z V w., mówi o 3 milionach wierszy, a Focjusz (IX w.) o tysiącu kazań.

Otaczał wielką troską liturgię i mistagogię. Jako pierwszy pozwolił kobietom śpiewać w kościele. Sam komponował i uczył hymnów. Po trzecim perskim oblężeniu Nisibis zostaje oddane Persom przez rzymskiego cesarza Jowiana w 363 r. Efrem z całą wspólnotą uchodzi wtedy do Edessy, gdzie umiera posługując braciom w czasie klęski głodu.

Jego hymny od samego początku są włączone w liturgię kościołów tradycji bizantyjskiej i orientalnej (Bliski Wschód). Na Zachodzie dowartościowane dopiero po ogłoszeniu Efrema Doktorem Kościoła (papież Benedykt XV w roku 1920). Obecnie powoli znajdują właściwe sobie miejsce na liturgii. (Zob. pieśni: Niepojęta Trójco, Dialog (Pieśń o Maryi i Mędrcach), Kantyk o Męce Pańskiej, O Dniu Radosny, Nieskalana, w: Niepojęta Trójco, red. J. Gałuszka – M. Stós, Kraków: Dominikański Ośrodek Liturgiczny, 1998, 4, 144, 180, 200, 216).